مشکلات کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب در مناطق بیابانی

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسنده

دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

پلیمر­های سوپرجاذب بنا بر ادعای شرکت­های تولیدی می­توانند خواص فیزیکی خاک­های سبک را برای حفظ و نگهداری آب بهبود بخشند. به­منظور تأثیر برخی از عوامل محیطی مثل اثر زمان و میزان املاح، در این بررسی روند تغییرات آبگیری یک پلیمر سوپرجاذب از نوع A-200 در شرایط صحرایی و آزمایشگاهی مورد مطالعه قرار گرفت. در بررسی صحرایی ابتدا پلیمر به نسبت وزنی 0/6% با نوعی ماسه بادی از منطقه بیابانی کاشان مخلوط شد. تعیین منحنی رطوبتی خاک در سه نوبت اندازه­گیری در فواصل سه ماهه نشان داد که با گذشت زمان از میزان آب قابل استفاده گیاه کاسته شده و از 13/2% وزنی در نوبت اول به 4/4% و 3/7% وزنی در نوبت­های دوم و سوم کاهش پیدا کرد. در مطالعات آزمایشگاهی که به تأثیر حضور برخی از املاح شاخص خاک­های بیابانی بر روند آبگیری پلیمر پرداخته شد، مشخص شد که آبگیری پلیمر در مجاورت محلول­های نمکی کاهش می­یابد و شدت این کاهش تابع غلظت نمک و ظرفیت­ یون­های غالب محلول­ قرار می­گیرد؛ به‌طوری که کمترین تأثیر بر آبگیری پلیمر در مقایسه با شاهد (آب مقطر) مربوط به محلول حاصل از اختلاط دو نمک کلرید سدیم و سولفات سدیم و بیشترین تأثیر مربوط به محلول تهیه شده از اختلاط دو نمک کلرید کلسیم و سولفات کلسیم است.چنین به نظر می­­رسد با توجه به غیر اقتصادی بودن پلیمرهای سوپرجاذب و از دست دادن قدرت نگهداری آّب در طول زمان که متأثر از عوامل محیطی و یا نیز حضور املاح در خاک است، بتوان با بکارگیری برخی دیگر از مواد جاذب­الرطوبه طبیعی مثل کمپوست و خاک رس در عرصه­های منابع طبیعی تأمین نیاز آبی گیاهان مربوطه را مانند پلیمرها فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Problems of superabsorbent polymers application in desert regions

نویسنده [English]

  • Shahram Banej Shafie
Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

According to the super absorbent polymer manufacturers, super absorbent polymer can improve the physical properties of light soils to absorb and store more water. This study was aimed to investigate the effect of environmental factors such as salinity and duration on super absorbent polymer to store water in sandy soils. Two separate experiments were conducted using A-200 polymer in the field and laboratory conditions. In the field experiment, a site of sand dune from Kashan desert, Iran, was selected and the soil was mixed with a polymer in a ratio of 0.6% w/w. Then, the soil moisture curves were measured three times at three-month intervals. The water uptake of the mixture was decreased from 13.2% to 4.4% and 3.7% at the first to the third times, respectively. In the laboratory experiment, the effect of soil salinity was investigated on the water uptake of pure polymer. Results showed that the net water uptake of the polymer was strongly dependent on concentration of dissolved salts as well as the valence of ions in the solution. The result also showed that the lowest decrease in the water uptake of polymers was obtained from the mixed sodium chloride and sodium sulfate solution in compare to control, and the highest decrease in water uptake was obtained from the mixed calcium chloride and calcium sulfate solution. It seems that applying superabsorbent polymers is non-economic due to the loss of water retention during the time, affected by environmental factors or the presence of salts (minerals) in the soil. Therefore, it is suggested to use natural absorbent material such as compost and clay soil in natural resources area to supply the water requirements of plants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Super absorbent polymer
  • sandy soils
  • soil moisture curve
  • salt solutions
بانج شفیعی، ش.، رهبر، ا. و خاکساریان، ف.، 1385. اثر نوعی پلیمر آبدوست بر ویژگی‌های رطوبتی خاک‌های شنی. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، شماره 13 (2)، صفحه 144-139.
Banedjschafie, S., Durner, W., 2015. Water retention properties of a sandy soil with superabsorbent polymers as affected by aging and water quality. JournalofPlant NutritionandSoil Science, Vol. 178, p.798–806. WILEY-VCH  Verlag.
Banedjschafie, S. and Herzog, H., 2006. Wirkungen eines polymeren Bodenverbesserers auf die Ertragsbildung von Hirse unter ariden Bedingungen. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics, Vol. 107, (1): 55-66.
Bastani, S., 1998. Unterflurbewasserung mittels Kuseh-Rohre, Entwicklung eines neuen Bewasserungssystems mit hoher Wassereffizienz und Bewasserungsversuche in Karadj/Iran, Heft 26
Bowman. D.C., Evans. R.Y. and  Paul. J.L., 1990. Fertilizer salts reduce hydration of polyacrylamide gels and affect physical properties of gel-amanded container media. Journal American Soc. Hort. Sci. 115 (3): 382-386.
Evonik Industries, 2013. Stockosorb FAQ. Available at: http//www.creasorb.de/producte/stocosorb/faqpages/default. aspx (last accessed December 14:2013.
Hu, Z., Yang, J., Yan, L., & Shi, Y., 2014. Effects of Super Absorbent Resin on Soil Characteristics in Dry-land Wheat. Advance Journal of Food Science and Technology 6(4): 480-483.
Hüttermann, A., Reise, K., Zomorrodi, M. and Wang, S., 1997. The use of hydrogels for afforestation of difficult stands: water and salt stress. In: Zhou, H., Weisgerber, H. (eds.):Afforestation in semi-arid regions pp.167 - 177, Datong/Jinshatan, China.
Koltzenburg,S., 2013. Polymere:Synthese, Eigenschaften und Anwendungen. Springer Verlag, 607p.
Robiul Islam, M., Shahidul Alam, A.M., Egrinya Eneji, A., Ren, C., Song, W., Hu, Y., 2011. Evaluation of a water-saving superabsorbent polymer for forage oat (Avena sativa L.) production in arid regions of northern China J. Food, Agricult. & Environ. 9, 514-518.
Shooshtarian, S., Abedi-Kupai, J., TehraniFar,  A., 2012. Evaluation of Application of superabsorbent Polymers in Green Space of Arid and semi-Arid regions with emphasis on Iran. Int. J. Forest, Soil and Erosion (IJFSE) 2: 24-36.
Sivapalan, S., 2006. Benefits of treating a sandy soil with a crosslinked-type polyacrylamide. Australian Journal of Experimental Agriculture, 46 (4): 579–584.