اهمیت گیاهان خانواده گندمیان در طبیعت و زندگی انسان

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

خانواده گندمیان (Gramineae یا Poaceae) دارای 700 جنس و 11000 گونه در دنیا است. در ایران حدود 136 جنس، 485 گونه، 32 زیرگونه و 59 واریته از این خانواده گزارش شده است که از این تعداد 26 تاکسون انحصاری ایران است. جنس­های Bromus ، Stipa ،  Festucaو  Agropyron بیش­ترین سهم از این خانواده را در تیپ­های گیاهی مراتع ایران دارند. جنس Stipa با 20 گونه یکی از مهم­ترین جنس­های این خانواده در ایران است. این خانواده مهم­ترین خانواده گیاهان گل­دار از نظر پراکنش جغرافیایی، اکولوژی و اقتصادی است. دانه­های خانواده گرامینه به­طور مستقیم 60% غذای مصرفی انسان و حدود 20% پروتئین جیره غذایی دنیا را به­طور غیر مستقیم تشکیل می­دهند. بسیاری از مهم­ترین علف­های هرز دنیا از گندمیان هستند. علفزارها 37% از اراضی خشکی­های زمین را دربر گرفته­اند و معاش در حدود یک میلیارد نفر از کشورهای در حال توسعه به آن­ها وابسته است. سازمان ملل متحد شناسایی مراتع و علفزارها و اهمیت تغذیه دام از آن­ها را به­عنوان یک راه حل برای چالش تغذیه­ای جمعیت رو به افزایش جهان در آینده در نظر گرفته است. در یک اکوسیستم علفزار  فقط در حدود 20% گونه­ها متعلق به خانواده گرامینه است ولی همین تعداد قادرند تا حدود 90% بیوماس کل را تولید کنند. در حدود 16%  مراتع در حال حاضر دست­خوش تخریب بوده و یا به اراضی کشاورزی تبدیل شده­اند. احیاء و بازسازی اراضی تخریب یافته (از جمله علفزارها) یکی از بزرگ­ترین امکانات بالقوه کاهش گازهای گلخانه­ای در بخش کشاورزی است. مدیریت چرای مراتع می­تواند نقش کلیدی در کاهش کربن اضافی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The importance of Poaceae in nature and human life

نویسندگان [English]

  • Behnam Hamzeh’ee 1
  • Adel Jalili 2
1 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Poaceae (Gramineae) includes 700 genera and 11,000 species in the world. In Iran, about 136 genera, 485 species, 32 subspecies and 59 varieties from this family have been reported, of which 26 taxa are endemic to Iran. The genera Bromus, Stipa, Festuca and Agropyron have the highest share in Iranian rangelands. The genus Stipa with 20 species is one of the most important genera of this family in Iran. This family is the most important family of flowering plants in terms of geographic distribution, ecology and economics. The grains of Gramineae family directly contribute 60% of the human food consumption and indirectly about 20% of the world's protein diet. The most important weeds of the world belong to this family. Grasslands cover about 37% of land, and the livelihood of about one billion people from developing countries depends on them. Because of the importance of feeding livestock from meadows and grasslands, the United Nations considers the identification of them as a solution to the challenge of nutrition in the growing world population in the future. In a grassland ecosystem, only about 20% of the species belong to the Gramineae family, but the same number can produce about 90% of the total biomass. About 16% of rangelands have already been destroyed or turned into agricultural land. The restoration of degraded lands (including grasslands) is one of the biggest potential for reducing greenhouse gas emissions in the agricultural sector. Management of rangeland grazing can play a key role in reducing additional carbon.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poaceae
  • rangelands
  • food
  • Endemic
  • Iran
1- ترمه، ف. 1379. گندمیان جدید ایران (3). رستنیها، 1 (1-4):43-63. موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی. تهران.
2- حمزه، ب. 1395، (هیئت ویراستاران: مصطفی اسدی و همکاران). تهیه و نگارش فلور ایران قبیله­های Stipeae و Eragrostideae از تیره Poaceae . موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. شماره فروست 50942.
3- فیاض، م و همکاران. 1369-1395. طرح شناخت مناطق اکولوژِیک کشور. شماره های 1-129. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
4- Barkworth, M.E., K.M. Capels, S. Long, L.K. Anderton and M.B. Biep. eds. 2007. Magnoliophyta: Commelinidae (in part): Poaceae, part 1. Flora of North America North of Mexico, Volum 24. Oxford university Press, New york and Oxford.
5- Bor, N. L. 1970: Gramineae in Flora Iranica (ed. Rachinger), no 70.-Graz.                                                           
6- Buringh, P., Dudal, R.,Wolman, MG., Fournier, FGA. 1987. Agricultural land use in space and time,  Land transformation in agriculture, New York, NY John Wiley and Sons (pg. 9–45 ).
7- Chen, S.-L., B. Sun, L. Liu, Z. Wu, S. Lu, D. Li, Z. Wang, Z. Zhu, N. Xia, L. Jia, G. Zhu, Z. Guo, G. Yang, W. Chen, X. Chen, S.M. Phillips, C. Stapleton, R.J. Soreng, S.G. Aiken, N.N. Tzvelev [Tsvelev], P.M. Peterson, S.A. Renvoize, M.V. Olonova, and K.H. Ammann. 2006. Poaceae (Gramineae). Pp. 1–2 in Z.-Y. Wu, P.H. Raven, and D.-Y. Hong (eds.). Flora of China, vol. 22 (Poaceae). Science Press, Beijing, Peoples Republic of China and Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, Missouri, U.S.A. 653 pp.
8- Emami, S. A. and Aghazari, F. (2011) Iranian endemic Phanerogams. Tehran University of Medical
      Sciences, Tehran.
9- FAO. 2010. Challenges and opportunities for carbon sequestration in grassland systems. A technical report on grassland management and climate change mitigation. Rome Food and gricultural Organization.
10- Grass Phylogeny Working Group. 2001. Phylogeny and subfamilial classification of the grasses (Poaceae). Ann. Missouri Bot. Gard. 88:373–457.
13- Lal, R. 2004. Soil carbon sequestration impacts on global climate change and food security. Science, vol. 304 (pg. 1623–1627 ).
14- Linnaeus, C. 1753: Species plantarum, 2 vols. –Stockholm.
15- Ramankutty, N., Evan, AT., Monfreda, C., Foley, JA. 2008. Farming the planet: 1. Geographic distribution of global agricultural lands in the year 2000, Global Biogeochemical Cycles, vol. 22.
16- Schulze, ED., Ciais, P., Luyssaert, S. 2010. The European carbon balance. Part 4: Integration of carbon and other trace-gases fluxes , Global Change Biology, vol. 16 (pg. 1451–1469).
17- Smith, P., Martino, D., Cai, Z., Metz, B., Davidson, OR., Bosch, PR., Dave, R., Meyer, A. 2007.  Agriculture, Climate Change 2007: Mitigation. Contribution of Working Group III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge University Press (pg. 497–540 ).
18- Soussana, JF., Allard, V., Pilegaard, K. 2007. Full accounting of the greenhouse gas (CO2,  N2O, CH4) budget of nine European grassland sites,  Agriculture, Ecosystems and Environment, vol.  121 (pg. 121–134).
19- Suttie, JM., Reynolds, SG., Batello, C. 2005. Grasslands of the world. Rome Food and Agriculture Organization of the United Nations.
20- Terme, F. 1975. Contribution á I’étude de quelques Graminées nouvelles pour la Flore de I’Iran. Vol. 1, No. 5. Department of Botany, Tehran.
21- Terme, F. 1987. Contribution á I’étude de quelques Graminées nouvelles pour la Flore de I’Iran. Vol. 2, No. 17. Department of Botany, Tehran.
22- The Iranian Journa of Botany. 1983-2017. Vols: 2-23. Research Institue Forests and Rangelands. Tehran.
23- Wheeler,  D.J.B. , S.M.L. Jacobs and R.D.B. Whalley. 1982.  Grasses of New South Wales. The university of New England Armidale Australia.