دماوند، بلندترین قله و نماد ملی ایران

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسنده

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

دماوند، بلندترین قله ایران و به‌عنوان یکی از قله‌­های مخروطی شاخص در جهان، زیست بوم بی‌نظیری است که به دلیل اختلاف ارتفاع چشم‌گیر و دارا بودن دره‌ها و دامنه‌های پرشمار، گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی را در خود جا داده است. وجود گونه‌های گیاهی کوهستانی و نیمه‌کوهستانی از ویژگی‌های زیست‌بوم دماوند است که در این بین وجود برخی گونه­‌های انحصاری بر ارزش و اهمیت آن می­‌افزاید. ظرفیت‌های طبیعی دماوند شرایط مناسبی را برای مرتع‌داری، زنبورداری، گردشگری و کوهنوردی فراهم نموده است.  وجود یخچال‌های طبیعی، دیواره و برج‌های یخ بلور، حفره‌های متعدد خروج  گاز و بخار، توده­‌های گوگردی، چشمه‌های آب گرم و آب معدنی در کوهپایه‌های دماوند، دهانه‌ای بزرگ با حوضچه‌ یخی‌شکل مخروطی از دیگر ویژگی‌های این قله می‌باشد. وجود گونه­‌های شاخص گیاهی و ظرفیت‌های بالقوه طبیعی در آن شرایط مناسبی را برای استفاده­‌های گردشگری و کوهنوردی فراهم کرده است. با این وجود، دماوند در شرایط حاضر با آسیب‌ها و مخاطرات جدی روبرو است که چرای بیش از ظرفیت دام، جاده‌­سازی و تغییر کاربری اراضی، برداشت بی­‌رویه گیاهان دارویی و خوراکی و گردشگری و کوهنوردی ناسازگار با محیط طبیعی دماوند از جمله این آسیب‌ها می‌­باشند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Damavand, the highest peak and national symbol of Iran

نویسنده [English]

  • Hasan Ghelichnia
Assistant Professor, Research Division of Forest and Range, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
چکیده [English]

Damavand, the highest peak of Iran and one of the world's leading conic peaks, is a unique ecosystem, enjoying a variety of plant and animal species due to the significant difference in height and presence of numerous valleys and slopes. Mountainous and semi-mountainous plant species is a feature of the Damavand ecosystem and the presence of some endemic species adds to its importance. Damavand natural potentials provide favorable conditions for ranching, beekeeping, tourism and mountaineering. The presence of glaciers, crystal ice walls and towers, gas and steam cavities, sulfur masses, hot springs and mineral water in the Damavand foothills, a big mouth with ice ponds, and a cone shape are other features of this peak. Indicator plant species and natural potentials have provided good conditions for hiking and mountaineering. However, Damavand is currently encountered with serious injuries and dangers including livestock overgrazing, road construction and land use change, overexploitation of medicinal plants, as well as tourism and mountaineering, which is incompatible with the natural environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Damavand
  • alpine species
  • Alborz