محوریت رویکرد حفاظتی در مدیریت محیط‌های طبیعی کشور

نوع مقاله : سخن روز

نویسنده

استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

بر اساس آخرین مطالعه بخش تحقیقات بیابان موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سطح بیابان‌های ایران بیشتر از 90 میلیون هکتار است و حدود 55 درصد از عرصه کشور را پوشش می‌دهد. داشتن ظرفیت تولید بسیار پایین، قدرت احیاء و تعادل بخشی ضعیف و اکوسیستم خیلی شکننده از ویژگی‌های این نوع سرزمین‌هاست. با ظاهر شدن آثار تغییر اقلیم، افزایش درجه حرارت، غیرقابل پیش‌بینی بودن پدیده‌های آب و هوایی و ظهور خشکسالی‌های متوالی، حتی این ظرفیت محدود اکولوژیک را نیز به چالش خواهد کشید. در نتیجه بحران آّب، انقراض گونه‌های گیاهی و جانوری و طوفان ریزگردها جزو پدیده‌های روزمره زندگی ما خواهد بود. در چنین شرایطی، رویکرد حفاظتی در مدیریت جنگل‌ها، مراتع، تالاب‌ها و بیابان‌های کشور، مناسب‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و حتی موثرترین رویکرد در مدیریت خواهد بود. زمینه برای پذیرش این رویکرد از نقطه‌نظر قانونی، افکار عمومی و ساختاری فراهم می‌باشد و برای پیاده کردن رویکرد حفاظتی، ضرورت اجرایی کردن مجموعه‌ای از سیاست‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌های زیر به‌صورت یکپارچه کاملاً احساس می‌شود:
- توجه جدی قوا خصوصاً قوه قضایه بر اعمال حاکمیت ملی بر عرصه‌های طبیعی کشور
- توسعه، تقویت و مدرن‌سازی گارد حفاظتی منابع طبیعی کشور
- اتخاذ رویکرد حفاظتی در طرح‌های مرتع‌داری، جنگل‌داری و مدیریت محیط‌های بیابانی
- تاکید بر حفظ یکپارچگی عرصه‌های طبیعی و جلوگیری از تکه‌تکه شدن آنها
- گسترش مصوبه دولت در ارتباط با استراحت جنگل‌های شمال به سایر عرصه‌های جنگلی: ‌ارسباران، زاگرس، جنگل‌های مانگرو و شبه‌ساوان جنوب کشور
- افزایش سطوح مناطق چهارگانه حفاظت شده و ایجاد شبکه ارتباطی آنها

عنوان مقاله [English]

Director-in-chief note

نویسنده [English]

  • Adel Jalili
Professor, Research Institute of Forests & Rangelands, Agricultural Researchm Education and Extension Organization, Tehran, Iran