زیستمندان تالابها و رودخانهها طی هزاران سال مسیر تکاملی خود، فعالیت‌‌های حیاتی خود را با شرایط طبیعی محل زندگی اعم از اقلیمی، بیولوژیکی، توپوگرافیک و زمین شناسی سازگار کرد‌ه‌اند و در صورت دخالت نکردن انسان به مسیر تکاملی و پویایی خود ادامه خواهند داد. در نظام طبیعت، بروز خشکسالی‌‌ها یا سیلاب‌‌ها با منشاء طبیعی حتی اگر منجر به کاهش یا حذف گونه‌هایی از فون و فلور و تغییر در روابط اکولوژیک زیستمندان تالابها و رودخانهها شود، نه‌تنها سیر قهقرایی و تخریب این اکوسیستم‌ها به‌حساب نمی‌آید، بلکه این پدیده‌ها لازمه تحول گونه‌ها و اکوسیستم‌ها و تکامل جانداران ارزیابی می‌شوند. پدیده‌هایی نظیر سیل و خشکسالی نوعی مکانیسم طبیعی برای کنترل جمعیت اضافی گونه‌ها، حذف انواع ضعیف و اصلاح ژن‌‌ها محسوب می‌شوند. تنش‌های محیطی زمانی برای زیستمندان تالابها و رودخانهها عامل تهدیدکننده به‌حساب می‌آیند که در درجه اول غیرطبیعی (دارای منشاء انسانی) بوده یا حداقل دارای منشاء توأم انسانی- طبیعی باشند و در درجه دوم شدت تنش به‌حدی باشد که از آستانه تحمل گونه‌ها فراتر رفته و امکان برگشت‌پذیری تغییرات حاصله وجود نداشته باشد. در این صورت می‌توان مدعی شد که‌این زیست‌بوم‌‌های آبی سیر قهقرایی و زوال به‌خود خواهند گرفت. عمده‌ترین تنش‌های غیرطبیعی تهدیدکننده تالابها و رودخانهها، کاهش شدید منابع آبی بالادست آنها از طریق سدسازی، انحراف آب، برداشت بی‌رویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی و سایر استفاده‌ها از یک‌سو و ورود انواع آلاینده‌‌‌های شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی (رسوب) به منابع پذیرنده از سوی دیگر است. این آلاینده‌ها به‌صورت کاهش عمق و سطح تالاب و رودخانه، افزایش غلظت انواع آلودگی در آب و خاک آنها، تغییرات سریعتر دمای آب، تغییر رنگ و اسیدیته و افزایش کدورت آب بروز می‌یابند و مانع از انجام کارکرد‌‌های اکولوژیک این منابع می‌شوند. تعیین و تأمین حداقل نیاز آبی تالابها و رودخانهها برای حفظ کارکرد‌‌های اکولوژیک آنها موضوع بسیار پیچیده‌ای از نظر علمی و فنی، مدیریتی ...
عنوان مقاله [English]
A comprehensive view on wetlands and rivers water requirement
نویسندگان [English]
Masoud Bagherzadeh Karimi
1
Sahar Tabibian
2
1
Department of Environment, Tehran, Iran
2
Assistant Prof., Department of Agriculture and Natural Resources, Payame Noor University, Tehran, Iran
)