2024-03-28T16:56:28Z
https://irannature.areeo.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=12078
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
شناسنامه علمی
2018
09
23
1
1
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117322_e34d16f787e684a1fa5f751353ed2e0c.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
باید حقابه محیطهای طبیعی را بهرسمیت بشناسیم
عادل
جلیلی
هر روز خشک شدن فلان دریاچه، هامون و تالاب از طریق رسانهها به گوش میرسد. از شنیدن این خبرها، ما چه برداشتی باید داشته باشیم و چه سوالاتی در ذهن ما نقش خواهد بست؟! اصلاً حقابه محیطهای طبیعی چیست و عدم توجه به این حقابه چه تبعاتی دارد؟! و چگونه میتوان این پدیده محیطزیستی را مدیریت کرد. رویشگاههای ماندابی شامل دریاچهها، رودخانهها، چشمهسارها، جویبارها، آبشارها، جنگلها و چمنزارهای ماندابی هستند که در هر سرزمین با حضور دائمی آب در آن رویشگاهها بوجود میآیند. این رویشگاهها بخشی از زنجیره طبیعی هیدرولوژیک آن سرزمین هستند که تحت تاثیر بارندگی و وجود منابع و مخازن آبی زیرزمینی تبلور پیدا میکنند. بنابراین تغییر اقلیم و مدیریت ناپایدار انسان تاثیر مستقیم در آورد آبی این رویشگاهها دارد.
2018
09
23
3
3
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117214_c808d4bb20777a50a590c44f51de8492.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
توسعه، اخلاق و تغییر اقلیم
مصطفی
جعفری
بطور مسلم علت تغییر اقلیم به سبب رفتارهای بشر بشر می باشد، که بخشی از یک چالش وسیع تر و بنیادی تر می باشد، چالشی که بر اصل پایداری بر روی کره زمین تاکید می کند. ما می دانیم کدامیک از اقدامات بشر دلیل ریشه ای در تمرکز و انتشار گاز های گلخانه ای می باشد و اینکه، با توجه به محدویت زمانی که داریم، اتخاذ چه تصمیماتی باعث پرهیز از وقوع فجایع مصیبت بار مرتبط با تغییرات اقلیمی می شود. تبعات حاصل از انتخاب کنونی و تصمیمات ما در سطوح فردی و مجموعه ای، تغییر اقلیم را موضوعی مرتبط با مفهوم عدالت می نماید (Elliott and Cook, 2016). در این نوشتار کوتاه نویسنده سعی دارد تا چگونگی ارتباط دستیابی به توسعه را با ملاحظات اخلاقی و در نظر گرفتن اهداف تغییرات اقلیمی مورد بررسی قرار دهد. در انتها نیز کوشش شده تا با جمعبندی نظرات در قالب ارائه "تئوری اخلاق در توسعه پایدار با رویکرد تغییر اقلیم" بتوان نظرات خوانندگان گرامی را دریافت کرده تا بر مبنای خرد جمعی توان نسبی خود را نسبت به تدوین استراتژی پایدار در مواجهه با تغییرات اقلیم افزایش دهیم.
2018
09
23
6
12
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117215_fa7f1cc45f0a83d1d57943f2522cef87.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
دانش سنتی مرتبط با جنگل (بخش سوم: روشهای بررسی)
مهدی
زند بصیری
مهدی
پورهاشمی
همانطور که در بخشهای اول و دوم تشریح شد، دانشهای سنتی مرتبط با جنگل (TFRK) دارای جایگاه ویژهای نسبت به سیستمهای دانش علمی جنگلداری هستند. یکی از موضوعات اصلی در سیستمهای دانش، روش تحقیق و گردآوری دادهها است. بههمین منظور در این نوشتار سعی خواهد شد مجموعه روشهای بررسی و گردآوری دادهها در TFRK معرفی و نقاط قوت و ضعف آنها بررسی شود. 1- مشاهده مشارکتی (Participant observation) مشاهده (Observation) از روشهای قدیمی اطلاعات در مسائل اجتماعی است. مشاهده، روشی از جمعآوری اطلاعات است که دیدن را بهعنوان ابزار اصلی مورد استفاده قرار میدهد. مشاهدهها، در یک تقسیمبندی کلی به دو دسته مشاهده مشارکتی و مشاهده بدون مشارکت مشاهده کننده (Non-Participant observation) تقسیمبندی میشوند (سنجابی، 1390). مشاهدههای بدون مشارکت شرکت کننده یعنی مشاهدههایی که تنها مشاهده انجام شده و پژوهشگر از بیرون به سیستم نگاه میکند. بهعنوان نمونه، حضور در جنگل و مشاهده فعالیتها میتواند چنین مشاهدهای باشد. مشاهده مشارکتی یک تعامل بدون ساختار (Unstructured interactive) برای مطالعه مردم محلی و فعالیتهای آنها است. منظور از تعامل بدون ساختار، نبود نظام و قاعده تدوین شده بین پژوهشگر و جامعه محلی در این روش است. پژوهشگر تلاش میکند پیرو فعالیتهای یک یا چند نفر از جامعه محلی، همراه آنها باشد و سعی میکند قسمتی از کارها را با هدف کمک به آنها انجام دهد. بهعنوان مثال، گله را همراه چوپانان به زمینهای قابل چرا هدایت میکند یا در برداشت محصولهای غیرچوبی با آنها مشارکت میکند. نکته قابل توجه این است که اگرچه این روش بدون ساختار است، اما پژوهشگر برخی کنترلها را در روش تحقیق انجام میدهد. بهعنوان نمونه، تلاش میکند پرسشهایی را که پیش از پژوهش برای منطقه و فعالیتهای مردم تهیه کرده، در خلال پژوهش از مردم بپرسد یا در حین انجام عملیات و در پایان هر روز کاری، تناوب عملیاتهای مختلف را بررسی و ابهامات خود را در روزهای بعد از مردم بپرسد...
2018
09
23
14
18
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117216_d387ffd0c7768566763042115d94a8be.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
نگاه اجمالی به برنامههای پنجساله در قلمرو تحقیقات
محمد
فیاض
برنامه های پنج ساله با هدف و تحت عنوان برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران هر پنج سال توسط دولت به صورت لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم و مجلس بعد از بررسی و عندالزوم تصحیح و تکمیل آن را تایید و بعد از تایید شورای نگهبان برای اجرا به دولت ابلاغ می گردد. منطق انتظار از برنامه های پنج ساله، توسعه و پیشرفت کشور در حوزه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. تاکنون شش برنامه توسعه به شرح فوق تصویب و ابلاغ شده است که پنج برنامه آن خاتمه یافته و برنامه ششم در اولین سال اجرا قرار داد. در بخشهایی از این برنامه تحقیقات مورد توجه قرار گرفته است. بامرور آنچه در برنامه های یاد شده از تحقیقات مطرح شده است، این نگارش موضوع را ارزیابی و قابلیت آن را برای به خدمت گرفتن ظرفیت عظیم نیروی انسانی متخصص و امکانات جهت تحقق اهداف توسعه کشور مورد کنکاش قرار داده است.
2018
09
23
20
24
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117217_547dde77a712b73c43b278a90ab5d778.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
نقش مدیریت منابع آب به عنوان یکی از عوامل موثردر تشدید فعالیت کانون گرد و غبار جنوب و جنوب شرق اهواز
فاطمه
درگاهیان
سمانه
رضویزاده
سکینه
لطفی نسب اصل
احداث بندهای خاکی محدوده آبریز رامهرمز و شادگان دو نقش تخریبی داشتند؛ در خشکسالیها باعث تشکیل منابع بالقوه جدید تولید گردوغبار، و در ترسالیهای با ممانعت از ورود سیلابهای فصلی به محدوده کانون گردو غبار جنوب و جنوب شرق اهواز، باعث فعال شدن آن شدند. در این مطالعه با توجه به توزیع شبکه هیدرولوژی، محدودههای مطالعاتی که در آن بندهای خاکی بر روی آبراهههای فصلی منتهی به کانون گردو غبار جنوب و جنوب شرق اهواز احداث شده بود، شناسایی و انتخاب شدند. به منظور بررسی اثرات بندهای خاکی بر آورد رودخانههای مذکور از آمار بلند مدت ایستگاه هیدرومتری و بارانسنجی موجود در محدوده حوزه رامهرمز استفاده شد؛ بدین منظور روند خطی و شیب تغییرات و معنی داری و نقاط جهش بارش و دبی با استفاده از آزمون گرافیکی من کندال برآورد شد . با توجه به عدم دسترسی به اطلاعات در محدوده مطالعاتی شادگان، موقعیت بندهای خاکی واقع بر روی آبراههای فصلی شمال شرق کانون گردو غبار، از طریق گوگل ارث شناسایی و سال احداث آنها از طریق تصاویرماهوارهای لندست در ماه ژانویه استخراج شد. به علت تعدد و کوچک مقیاس بودن بندها تغییرات سطح آب آنها با استفاده از تفسیر بصری تصاویر ماهوارهای لندست 5، 7و 8 تجزیه و تحلیل آن در محیط نرمافزار Arc GISانجام شد. بر اساس شاخص خشکسالی SPI سالهای رخداد خشکسالی و ترسالی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد؛ نتایج نشان داد روند خطی سری زمانی دبی و بارش هر دو کاهشی بوده اما شیب روند تغییرات در سری زمانی دادههای دبی بیشتر و معنی دار بوده است. برخی از بندها بویژه در محدوده رامهرمز تخریب و از رسوبات پر شده است و در سایر بندها تغییرات میزان سطح آب جمع شده در پشت، آنها از وقوع رخداد خشکسالی و ترسالی تبعیت میکند بطوریکه مساحت پهنه آبی در ژانویه 2016 به عنوان یک سال تر در 21 بند خاکی واقع در شمال شرق کانون معادل تقریبا 170 هکتار و در ژانویه 2017 بعنوان یک سال خشک معادل تقریبا 21 هکتاربود. که میتواند پتانسیل خوبی برای مهار ریزگرد در همین کانون باشد. ارتباط بین فراوانی رخداد گردو غبار با منشاء داخلی با فراوانی تجمعی احداث بندهای خاکی نشان داد که افزایش تعداد بندهای خاکی در این دو محدوده میتواند یکی از عوامل موثر بر فعال شدن کانون گردوغبار جنوب شرق اهواز باشد.
بندهای خاکی
کانون گردو غبار جنوب و جنوب شرق اهواز
تصاویر ماهوارهای
2018
09
23
26
33
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117218_e54104f24e913aa4b97bc6251ce06a3f.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
زعفران گیاهی اقتصادی در دیمزارهای دماوند
خلیل
کریمزاده
میثم
انصاری
محمدحسین
لباسچی
محمد
بختیاری رمضانی
بهلول
عباسزاده
افزایش جمعیت، توسعه صنعت، پایین بودن کارایی مصرف آب و کاهش نزولات جوی سبب برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی گردیده است. برنامهریزی برای تغییر الگوی مصرف آب در همه ابعاد خانگی، صنعت و کشاورزی اهمیت روزافزون پیدا نموده است. از راههای کاربردی مقابله در بخش کشاورزی، استفاده از گیاهان متحمل به خشکی، گیاهانی با نیاز آبی کم و با کارایی بالای مصرف آب میباشد. همچنین برای افزایش ذخیره نزولات جوی و جلوگیری از خروج نزولات از حوضه آبریز خود بصورت روانآب میتوان از گیاهان چندساله استفاده نمود که از تخریب اراضی، فرسایش آبی، بادی و سیلاب نیز جلوگیری خواهد کرد. زعفران (Crocus sativus L.) با نیاز آبی بسیار کم، دوره خواب در زمان گرما (از اواخر بهار تا اوایل پاییز) و سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه، گیاهی مناسب برای کشت در منطقه دماوند میباشد. در بررسیها مشخص شد از کشت حدود 7/2 تن بنه در هکتار حدود 600 گرم کلاله خشک در سال اول و 870 گرم در سال دوم بدست میآید. بیشترین محصول زعفران از سال سوم به بعد حاصل میشود. با توجه به کمبود منابع آبی، دیمکاری و کاشت گیاهان با نیاز آبی کم میتواند بهعنوان راهکاری مناسب جهت حفظ اراضی کشاورزی، جلوگیری از فرسایش خاک و کاهش مهاجرت زارعین به کار رود.
زعفران
دیم
عملکرد
دماوند
2018
09
23
34
39
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117219_87b3e850c9b585a67472bc8636f36e11.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
نیاز آبی برخی از گونههای مورد استفاده در جنگلکاری مناطق خشک و نیمه خشک
محمد هادی
راد
به دلیل عدم توجه به نیازهای اکولوژیکی گونههای جنگلی در مناطق خشک و نیمه خشک، بهویژه نیاز آبی یا تبخیر و تعرق آنها، اغلب پروژههای جنگلکاری در این مناطق از پایداری مطلوبی برخوردار نبوده و دستیابی به اهداف تعیین شده به خوبی محقق نمیگردد. با افزایش سن گیاهان، نیاز آبی آنها افزایش یافته و در بسیاری از موارد رقابت در بین پایهها برای تامین نیاز رطوبتی تشدید میگردد. بررسیها نشان میدهد که اغلب گونههای جنگلی در این مناطق از تبخیر و تعرق پایینتری نسبت به تبخیر و تعرق بالقوه برخوردار بوده و به عبارتی دارای ضرایب گیاهی کمی هستند. آنها میتوانند با سازوکارهای مختلف مورفولوژیک، فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و اکوفیزیولوژیکی با تنش خشکی مقابله و یا از منابع آب در دسترس استفاده نموده، ضمن بهبود تابع تولید، کارایی مصرف آب را نیز بهبود بخشند. برای اندازهگیری تبخیر و تعرق روزانه و محاسبه ظرایب گیاهی این گیاهان از روشهای مستقیم و یا لایسیمتری و روشهای غیر مستقیم و یا محاسباتی استفاده میگردد. در این مقاله نیاز آبی گیاهان تاغ، گز، آتریپلکس، اسکنبیل، پده، سنجد و چند گونه اکالیپتوس (,Eucalyptus camaldulensis,E. microtheca E. sarjentii, E. leucoxyloni,E, saligna وE. floktoya) که از طریق آزمایشهای لایسیمتری بدست آمده، مورد توجه قرار گرفته است. در بین گونههای ذکر شده Eucalyptus camaldulensisبا 10 میلیمتر بیشترین و اسکمبیل با 2/2 میلی متر کمترین نیاز آبی روزانه را به خود اختصاص دادهاند.
تابع تولید
تبخیر و تعرق
جنگلکاری
ضریب گیاهی
2018
09
23
40
47
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117220_59f65fa5896a777c5a4eda093b3a24dc.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تولید بذر بلوطهای بومی زاگرس
مهدی
پورهاشمی
سیدکاظم
بردبار
یحیی
خداکرمی
بذر بلوط هم در تجدید حیات جنگلهای بلوط و هم در تغذیه وحوش نقش مهمی دارد. امروزه بنا بهدلایل مختلف، فراوانی پایههای دانهزاد بلوط در جنگلهای زاگرس بسیار کاهش یافته است. در این مقاله سعی شده است توان تولید بذر بلوطهای بومی زاگرس (برودار، مازودار و ویول) در یک بازه زمانی سهساله (1388 تا 1390) در دشت ارژن فارس، داربادام استان کرمانشاه و روستای هلو شهرستان بانه استان کردستان ارزیابی شود. براساس نتایج، تولید بذر نوسانهای زیادی بین گونهها، پایهها و سالهای مختلف داشت. در سال 1389 بهترین شرایط بذردهی مشاهده شد. همچنین، در یک سال مشخص، در حالیکه برخی پایهها فاقد بذر بودند، برخی درختان تولید بذر قابل توجهی داشتند. درمجموع، بهنظر میرسد بلوطهای زاگرس بهرغم مشکلات فراوان هنوز قادرند تولید بذر مناسبی داشته باشند، هرچند که عاملهای متعدد محیطی و انسانی بر این توان تأثیر منفی گذاشتهاند.
بلوط
تولید بذر
بذردهی
زاگرس
2018
09
23
48
56
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117221_26def5cd23e38ad994b4845e31391086.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
معرفی کلنهای موفق و پرمحصول صنوبر برای کشت در غرب و شمال غرب کشور
فاطمه
احمدلو
رفعتاله
قاسمی
یکی از گزینههای رفع کمبود چوب در کشور، زراعت چوب با استفاده از گونههای سریع الرشد مانند صنوبر در مناطق مستعد کشور میباشد. در صورتیکه پتانسیل تولید صنوبر بهطور اصولی و منطبق بر شرایط اقتصادی– اجتماعی توسعه یابد و مورد بهرهبرداری قرار گیرد، نقش ارزندهای در اقتصاد کشور و حل مسایل و مشکلات کارخانجات صنایع چوب و کاغذ ایفاء مینماید. امروزه محدودیت منابع آبی و نیاز قابل ملاحظه صنوبرکاری به منابع آبی در کنار مشکلاتی همچون بازگشت طولانی مدت سرمایهگذاری در این بخش، مشکل مدیریت و برنامهریزی برای سطوح خرد و کوچک، مشکلات عرضه و فروش چوب و پایین بودن سطح مکانیزاسیون از مهمترین دلایل محدودیت صنوبرکاری در کشور است. در راستای توسعه و افزایش سطوح صنوبرکاری با زراعت چوب، پروژههای زیادی با اولویت آزمایشهای سازگاری مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج عملکرد تولید چوب، برخی از کلنها با متوسط تولید رویش حجمی سالانه 20 تا 40 مترمکعب چوب در هکتار با فرم مناسب کیفی تنه در نواحی غرب و شمال غرب کشور معرفی شدند. در این مقاله، کلنهای آزمایش شده صنوبر که در ایستگاههای مختلف تحقیقاتی غرب و شمال غرب کشور و در قالب طرحهای مختلف اجرا شدهاند، مورد بحث قرار میگیرند.
زراعت چوب
صنوبر
سازگاری
عملکرد تولید چوب
مناطق مستعد صنوبرکاری
2018
09
23
58
69
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117222_fbae04467a71752da6b285a9ae250b6b.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
موفقیت طرح "استراحت جنگل" عزم ملی میخواهد
احمد
رحمانی
کامران
پورمقدم
عباسعلی
نوبخت
محمدعلی
معصومی
سید ناصرالدین
عمادی
هادی
کیادلیری
خسرو
ثاقب طالبی
موضــوع بحث گفتوگوی چالشی این شماره نشریه طبیعت ایران «استراحت جنگل؛ اقدامهای انجام شده ، چالشها و راهکارها» است. موضوعی که موافقان و مخالفان متعددی دارد. استراحت جنگل از آنجا نشأت گرفته که کاهش سطح جنگلهای هیرکانی شمال کشور و سیر صعودی بهرهبرداری از آن در کنار مسائل و چالشهایی مانند تغییر کاربری اراضی جنگلی، ساختوساز در جنگلها، حضور دام در جنگل، شیوع آفات و بیماریها، تغییرات اقلیمی، بحث تأمین آب توسط جنگل و غیره، حفظ و حراست بیشتر از این گنجینه ملی را ضروری کرده است. این گفتوگوی مفصل با حضور آقایان مهندس کامران پورمقدم، رئیس شورایعالی جنگل و مرتع، مهندس عباسعلی نوبخت، معاون امور جنگل، مهندس محمدعلی معصومی و مهندس سید ناصرالدین عمادی از سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، دکتر هادی کیادلیری از اعضای هیئتعلمی دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر خسرو ثاقب طالبی، ریاست بخش جنگل مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور برگزار شده است. برآیند همه نظرات حول این محور بود که استراحت جنگل فقط به معنی قطع بهرهبرداری چوب از این عرصه نیست بلکه باید در کنار آن بحث حضور دام، حفاظت فیزیکی و بیولوژیک، احیا و توسعه جنگلهای تخریب شده، نیز مورد توجه قرار گیرد و لازمه این کار همکاری سایر وزارتخانهها و دستگاههای مرتبط و رفع کاستیهای این طرح است. جمعبندی کلی بحث حول این محور بود که موفقیت این طرح عزمی همگانی نیاز دارد. طبیعت ایران: اولین سؤال را اینگونه شروع میکنیم که با توجه به اینکه طرح استراحت جنگل در برنامه ششم توسعه کشور مصوب شده و بهصورت ماده قانونی در حال اجرا است و بیش از یکسال هم از اجرای برنامه ششم میگذرد لازم است روشن شود که این طرح در چه مرحلهای قرار دارد و طرحهای جنگلداری قبلی چه سرنوشتی پیدا کردهاند؟ یکی از بحثهای مطرحشده این است که با استراحت جنگل طرحهای جنگلداری از بین میرود...
2018
09
23
70
81
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117223_41fc8bce4996d6a13870052c1c0f7506.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
علمکوه، نماد مراتع و قلههای بلند البرز
حسن
قلیچ نیا
علم کوه، دومین قله بلند ایران و یکی از مجموعه کوههای بلند و به هم پیوسته تخت سلیمان در رشته کوههای البرز میباشد. این زیست بوم، به دلیل اختلاف ارتفاع چشمگیر و دارا بودن درهها و دامنههای پرشمار، گونههای گیاهی و جانوری متنوعی را در خود جا داده است. وجود گونههای گیاهی آلپی و تحت آلپی از ویژگیهای زیست بوم علمکوه است که در این بین وجود برخی گونههای انحصاری بر ارزش و اهمیت آن میافزاید. وجود قلههای بلند بیشتر از 4000 متر ارتفاع از سطح دریا، یخچالها و برفچالهای طبیعی، دیوارههای مرتفع گرانیتی و چمنزارهای و مراتع و دامنههای جنگلی از جاذبههای مهم و کم نظیر علمکوه به شمار میروند. وجود گونههای گیاهی مرتعی و مناظر و چشماندازهای زیبا و منحصر به فرد، شرایط مناسبی را برای استفادههای مرتعداری، زنبورداری، گردشکری و کوهنوردی فراهم کرده است. با این وجود علمکوه در شرایط حاضر با آسیبها و مخاطراتی روبرو است که جادهسازی، برداشت بیرویه گیاهان دارویی، خوراکی ، گردشگری و کوهنوردی ناسازگار با محیط طبیعی علمکوه از جمله این آسیبها میباشد.
علمکوه
تخت سلیمان
گونههای آلپی
البرز
2018
09
23
84
88
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117224_c95b1b62bd29c4f47a33c98e8f7ba1b1.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
1) در مقابل چالش بزرگ کنونی، چگونه میتوان رشد اقتصادی و توسعه پایدار داشت؟ محمدی 2) نقش تالاب ها و تغییر اقلیم، استراتژی های کاهش و سازگاری 3) ایجاد صنایع اسانس گیری، تنها راه توسعه کشت گل
عادل
جلیلی
مصطفی
جعفری
فاطمه
سفیدکن
2018
09
23
90
91
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117225_fbde1b52fa29525086af5459042aea0e.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
زندگینامه مهندس پرویز باباخانلو
مهردخت
نجفپور نوائی
مهدی
زهدی
مهندس پرویز باباخانلو در تاریخ اول دی ماه سال 1318 هجری شمسی در شهر تبریز چشم به جهان گشود. ایشان تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را برحسب شغل پدر در میاندوآب گذرانده و در سال آخر دبیرستان به تبریز بازگشتند. پس از اخذ دیپلم متوسطه در آزمون ورودی دانشگاه تبریز در رشته مهندسی کشاورزی پذیرفته شده و به تحصیل علوم کشاورزی مشغول میشوند. با توجه به آنکه در آن زمان، در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اکثر اساتید فرانسوی بودند، با وجود تسلطی که مهندس باباخانلو به زبان فرانسه داشتند، از سال دوم به بعد نقش مترجم را نیز در کلاسهای درس ایفا میکردند. در پایان سال سوم تحصیل در دانشگاه، بنا بر دعوت دولت فرانسه، پنج نفر از دانشجویان در فصل تابستان جهت بازدید به این کشور عازم شدند که یکی از این افراد مهندس باباخانلو بود. ایشان در این باره میگوید: «در این سفر از شمال تا جنوب و غرب و شرق کشور فرانسه را بازدید کردیم و با بخش زیادی از طبیعت و فرهنگ این کشور آشنا شدیم». از آنجا که ایشان در دوران تحصیل در دانشگاه، همواره شاگرد ممتاز بودند، بورس تحصیلی 5 ساله به ایشان تعلق میگیرد که به دلایل شخصی از آن صرف نظر میکند...
2018
09
23
92
97
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117226_7854e1644749a2385bd6f3b7ee8ddef6.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Campanula lamondiae در ایران
محمد
محمودی
Campanula lamondiae گیاهی علفی، چند ساله و صخرهزی از تیره گل استکانی است. این گونه انحصاری ایران بوده و توسط رشینگر (Rechinger) بر اساس سه نمونه جمعآوری شده از کوههای حمزه عرب و چنگ الماس (استان کردستان) و کوه قیدار (استان زنجان) معرفی شده است. اخیرا این گونه (پس از حدود نیم قرن) در سه نقطه جدید در کوههای جنوب غربی زنجان مجددا مشاهده و از نظر حفاظتی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، جایگاه حفاظتی این گونه بر اساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت، تعیین گردید. سطح تحت اشغال(AOO) گونه C. lamondiae، با اندازهگیری میدانی در رویشگاههای آن، 8/7 کیلومتر مربع و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) با استفاده از نرم افزار GeoCAT، 3816 کیلومتر مربع برآورد گردید. بنابراین بر اساس نتایج این مطالعه گونه C. lamondiae در طبقه در بحران انقراض (CR) قرار میگیرد. به منظور حفاظت از این گونه انحصاری و در معرض خطر، جمعآوری بذر و نگهداری از آن در بانک ژن منابع طبیعی، اعلام رویشگاه حفاظت شده در محدوده حضور گونه و پژوهش در زمینه روشهای احیای گونه در رویشگاه اصلی یا کاشت آن در باغهای گیاهشناسی ضروری به نظر میرسد.
گیاهان صخرهزی
اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت
گل استکانی
انحصاری
زنجان
کردستان
ایران
2018
09
23
98
102
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117227_16afea286d77c565cb9a5daf923fd381.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تجدید حیات طبیعی یا درختکاری؟
احسان
زندی اصفهان
دقیقاً در شرایطی که کشورها متعهد به احیای میلیونها هکتار جنگل هستند، تحقیقات جدید نشان میدهد که مطالعات گذشته در مورد تکنیکهای تجدید حیات جنگل کامل نیست. سایتهایِ استفادهشده برای ارزیابی تجدید حیات طبیعی، جنگلهایی با رشد ثانویه بودند درحالیکه سایتهای ارزیابی تجدید حیات مصنوعی (جنگلکاری) از معادن زغالسنگ رها شده تا اراضی لگدکوب شده توسط دام را شامل میشد. نویسندگان این مطالعه جدید معتقدند که بسته به اهداف سایت و وضعیت فعلی آن، عناصری از هر دو تکنیک (تجدید حیات طبیعی و جنگلکاری) باید مدنظر قرار گیرند.
2018
09
23
104
104
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117228_3e0ede5c5d0cecc42e380b6457d94699.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
گیاهان چگونه گرما را شکست میدهند؟
خلیل
کریمزادهاصل
محققان مرکز تحقیقات منابع پایدار رایکن(RIKEN Center) ژاپن ژنی را در گیاهان کشف کردهاند که به محافظت از گیاه در مقابل گرمای زیاد، کمک میکند. نتیجه تحقیق در مجله علمی سلول گیاهی منتشر شده است. این تحقیق نشان میدهد که ژن جدید کشف شده مانع از بیثباتی غشاهای کلروپلاست میشود که این اتفاق در دماهای بسیار بالا رخ میدهد. همه ما میدانیم که گرفتار شدن در یک روز داغ کلافهکننده، چقدر آزاردهنده و ناراحتکننده است. حال تصور کنید اگر شما یک گیاه سویا یا گوجهفرنگی، بدون هیچ شانسی برای حرکت به محیط خنک بودید، شرایط چقدر بدتر میشد. در نهایت برگهای شما، به علت آسیب غشای کلروپلاست، ممکن بود سفید رنگ شوند و اگر هیچگونه ترمیم و تسکینی نداشته باشید، ممکن است بمیرید. خوشبختانه، گیاهان در مقابل این گونه تنشها، مکانیسم دفاع طبیعی دارند که مستلزم تغییر و اصلاح چربیهای تشکیلدهنده غشاهای کلروپلاست میباشد. هنگامی که دمای بالا، باعث شل و بیثبات شدن غشای کلروپلاست میشود، اسیدهای چرب اشباع و غیراشباع از لیپیدهای غشایی حذف شده و غشاها را ترمیم و تثبیت میکند. تیم تحقیقاتی ریکن، ژن مسئول این فرایند را پیدا کرد و به دلیل رویکرد خلاقانه خود، این کار را خیلی سریعتر انجام دادند.
2018
09
23
105
105
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117230_ff7c8bef796b35e79f3f94fea2018f8b.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
مکانیسمی جدید برای هورمون گیاهی اکسین کشف شد
سمانه
اسدی صنم
اکسین هورمونی است که برای نمو گیاهان ضروری است چون طیف گستردهای از فرایندها را از تشکیل جنین در بذر تا رشد گیاهان کنترل میکند. پیش از این اعتقاد بر این بود که مکانیسم اصلی پیامرسانی (signaling) اکسین، تنها با تنظیم رونویسی ژن عمل میکند. اکنون، دانشمندان ثابت کردهاند که مکانیسممکانیسم دیگری وجود دارد و آن توانایی سلولهای ریشه در پاسخ فوری به اکسین است. این مکانیسم، جهتیابی رشد ریشه را به سرعت امکانپذیر میکند. هنگامی که بذر گیاهی جوانه میزند، ریشه آن نیاز دارد که به سرعت جهت نیروی جاذبه را تعیین کرده و برای رشد عمیقتر به درون خاک یعنی جایی که میتواند خود را به آن متصل کند و آب و مواد غذایی را دریافت کند، خمیده شود. به منظور خم شدن، رشد سلول در یک طرف ریشه ادامه دارد در حالی که در سوی دیگر این رشد ممانعت میشود. این مهار رشد، ناشی از هورمون اکسین است که بسیار سریع اتفاق میافتد اما تعیین زمان دقیق این واکنش دشوار است. پژوهشگران با استفاده از یک راه حل نوآورانه، اکنون میتوانند زمانی که ریشهها نیاز به پاسخ به تغییرات در غلظت اکسین را دارند، به دقت تعیین کنند. آنها نتیجه گرفتند که سازگاری سرعت رشد بسیار سریعتر از آن است که بتوان با مکانیسم رونویسی ژن توضیح داده شود؛ بنابراین باید با مکانیسم مشاهدهای سریع آن را ثبت کرد.
2018
09
23
106
106
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117231_33c9a1e81f6db4507d07923f507a9aa7.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
گیاهان از طریق هورمون اکسین با جنینهایشان صحبت میکنند
پروین
صالحی شانجانی
مدتهاست که مشخص شده، سیگنالهای مادری، رشدونمو جنین را در گیاهان تنظیم میکنند اما ماهیت این سیگنالها ناشناخته بود تا اینکه دانشمندان کشف کردند گیاهان توسط هورمونهایی به نام اکسین رشدونمو جنینهایشان را تنظیم میکنند. با وجود تفاوت بسیار در دو پدیده بارداری در انسان و رشد بذر در گیاهان، شباهتهایی نیز در این دو پدیده مشاهده میشود. بهویژه اینکه در هر دو پدیده جنین ارتباط نزدیکی با مادر دارد. در حیوانات، شبکهی کاملی از سیگنالهای مادری شناخته شده است که بر رشدو نمو جنین تأثیر میگذارد. دانشمندان مؤسسه علم و فناوری اتریش (IST: Institute of Science and Technology Austria)، مؤسسه تکنولوژی اروپای مرکز (CEITEC: Central European Institute of Technology) و دانشگاه فرایبورگ دریافتند که هورمون گیاهی به نام اکسین یکی از سیگنالهایی است که توسط گیاه مادر ترشح شده و سبب تنظیم رشدونمو جنین میشود. نتایج پژوهش آنها در مجله Nature Plants منتشر شده است. این تحقیق با همکاری جری فریمل (Jiri Friml) و گروهش، بهویژه هلن رابرت (Helene S. Robert) محقق CEITEC در برنو و گروه توماس لوکس (Thomas Laux) در دانشگاه فرایبورگ انجام شده است.
2018
09
23
107
107
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117232_9ac3dd0845280ea4de6bdaacc5b952a8.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
نقدی بر کتابهای مرتبط با خاکهای جنگلی
هاشم
حبشی
این نوشته نگاهی اجمالی دارد به دو کتابی که با موضوع خاکهای جنگلی توسط دکتر حسین حبیبی کاسب و دکتر منوچهر زرینکفش نگارش شده است. ویژگیهای خاکهای جنگل نهتنها منحصربهفرد است، بلکه تفسیر این ویژگیها با خاکهای زراعی دارای تفاوت اساسی است. بهدلیل وجود تیپها و ساختارهای متفاوت در جنگل، خاکهای جنگلی نیز تغییرات مکانی و زمانی زیادی دارند، درنتیجه مدیریت آنها اغلب مشکل است. در هنگام نگارش دو کتاب مذکور، جنگلهای شمال (هیرکانی) فقط برای تولید چوب بهرهبرداری میشد، بنابراین موضوع نقش ویژگیهای خاک در انتخاب گونه برای جنگلکاری، ارزیابی عملکرد محصولدهی در تقابل با ارزیابی عملکرد خاک و اصلاح خاک بسیار مهم بود و نیاز اساسی برای کسب آگاهی از روابط خاک و جنگل وجود داشت. دکتر حسین حبیبی کاسب در سال 1366 حین سفر برای راهنمایی دانشجویان جان به جانآفرین تسلیم کرد و کتاب "مبانی خاکشناسی جنگل" در سال 1371 از جزوات درسی ایشان در سه بخش شامل تیپولوژی خاکهای جنگلی، رابطه خاک و جنگل و اصول اولیه استفاده کود در جنگل توسط همکاران دانشگاهی جمعآوری و توسط انتشارات دانشگاه تهران چاپ شد. با توجه به فقدان مرحوم دکتر حبیبی در هنگام نشر، کتاب از پیوستگی لازم برخوردار نیست و خواننده نمیتواند روندی تکاملی را در مطالعه کتاب دریافت کند، لیکن این کتاب بخش زیادی از سرفصلهای درسی مرتبط را پوشش میدهد. در قسمت اول، ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی (زیستی) خاک با تأکید بر خاک جنگل ارائه شده و در ادامه ردهبندی و تیپولوژی خاکها بهنوعی تنظیمشده که خواننده بتواند کاربرد انواع خاکها را در جنگلکاری درک کرده، نحوه ژنز خاکها و ویژگیهای نیمرخ هر رده خاک را متوجه شود.
2018
09
23
108
109
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117233_cb6177a411b7fc73411d6c1b397047cb.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
جنگل های راش ویسر، نوشهر، استان مازندران
2018
09
23
4
5
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117323_def28e72d040109104b71f7e6b8dac4a.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
جنگل توسکاستان، استان گلستان
2018
09
23
13
13
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117324_3947cd3137095b5bc50bb0f5c9bcb241.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تودهای از قارچهای آرمیلاریا، جنگلهای بین نور و نوشهر، استان مازندران
2018
09
23
19
19
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117325_59b9ac95513deb44cba61362578408c1.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
منطقه حفاظتشده پرور، استان سمنان
2018
09
23
25
25
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117326_6394f55c2254b53a55ed51591cff69ea.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تالاب سوستان، لاهیجان، استان گیلان
2018
09
23
57
57
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117327_d04495d3e7bcd4cbb9fbfeb9e3c5ae3d.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
پارک ملی لار
2018
09
23
89
89
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117349_88524c9f2f7911a52737deabf28fc52e.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تبلیغ باغ
2018
09
23
82
83
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117344_39fe07fdc45016ebe734741bb41bb8f0.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تبلیغ آزمایشگاه
2018
09
23
103
103
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117345_6d6104f1a0ad9b929d37d1e946541bd1.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
تبلیغ سرپرستی بذر
2018
09
23
110
110
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117346_38f37a5df8d84eaf4f3b39b56cfdf868.pdf
طبیعت ایران
IRN
2538-4880
2538-4880
1397
3
4
فرم اشتراک
2018
09
23
111
111
https://irannature.areeo.ac.ir/article_117347_1ade0236554030debc857705073103f5.pdf