%0 Journal Article %T مروری بر کارایی و آثار مالچ‌پاشی در تثبیت ماسه‌‌های روان با تأکید بر مالچ نفتی %J طبیعت ایران %I مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور %Z 2538-4880 %A خسروشاهی, محمد %D 2022 %\ 11/22/2022 %V 7 %N 5 %P 13-21 %! مروری بر کارایی و آثار مالچ‌پاشی در تثبیت ماسه‌‌های روان با تأکید بر مالچ نفتی %R 10.22092/irn.2022.127988 %X بیشتر مطالعات و فعالیت‌های اجرایی مرتبط با تثبیت ماسه‌های روان در ایران و جهان، مبتنی بر تثبیت موقت آنها برای استقرار پایه‌‌های گیاهی بوده است. بررسی سابقه تثبیت ماسه‌های روان در ایران، که از اوایل دهه 40 شروع شد، حاکی از آن است که استفاده از بادشکن‌های زنده، یا غیر‌زنده (که بیشتر سرشاخه‌‌های گیاهی بوده است)، به جز مواردی محدود، به‌‌دلیل کمبود مواد اولیه در مناطق خشک و گرانی هزینه اجرا، کمتر مورد اقبال واقع شده است. از‌این‌‌رو، گزینه دوم یعنی «ایجاد پوشش روی خاک» با عنوان «مالچ یا خاک‌پوش»، آن هم از نوع نفتی، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مورد، محققان زیادی در دنیا روی مسئله تثبیت ماسه‌‌های روان مطالعه و تحقیق کرده‌‌اند که بیشتر این مطالعات، مبتنی بر تثبیت موقت ماسه‌‌های روان برای استقرار گیاه و مواد مورد‌استفاده برای تثبیت نیز متعدد بوده است. مالچ‌‌های نفتی، مالچ‌‌های گیاهی و معدنی، مثال‌‌هایی از این نوع‌ مواد هستند. از‌آنجایی‌که ایران، از‌جمله کشورهای غنی از مواد نفتی بوده و مالچ مورد‌استفاده برای تثبیت ماسه‌‌های روان نیز ارزان، فراوان و در دسترس بوده است، سازمان‌‌های اجرایی مقابله با فرسایش بادی، در گذشته بیشتر از این ماده استفاده کرده‌‌اند، البته که در سال‌های اخیر، با مسائل و مشکلات زیادی برای کاربرد این ماده روبه‌رو بوده‌اند، به‌‌طوری‌که برخی، مالچ‌پاشی نفتی را خیانت قلمداد می‌کنند (کردوانی، 1395) و برخی دیگر، بـا اطمینـان کامـل بر این باورند که تـاکنون، هیـچ فنـاوری‌‌ و مـاده‌‌ای که قادر باشـد، در بدترین شـرایط آب‌وهوایی و بارندگـی انـدک و سـرعت عمـل بـالا، چنیـن نتایـج مثبتی را برای تثبیت ماسه‌‌های روان به بـار آورد، وجود نداشـته و نـدارد. اگرچه ممکـن اسـت در آینده، مواد جدیدی سـاخته شـوند (مهدوی و آهنین، 1396). %U https://irannature.areeo.ac.ir/article_127988_b3b6ce03b0be0fc4f92ccf6f81a83465.pdf