تغییر اقلیم، عاملی اثرگذار در افزایش آتش‌سوزی‌ها در ناحیه رویشی هیرکانی شرقی

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران،‌ ایران

2 مدیر تدوین و اجرای برنامه کلان تغییر اقلیم، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران،‌ ایران

3 رئیس گروه گیاهپزشکی، دفتر حفاظت و حمایت، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، تهران، ایران

4 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/irn.2023.130367

چکیده

تغییر اقلیم، یکی از عوامل تهدیدکننده اکوسیستم‌های طبیعی است. اثر تغییر در متغیرهای اقلیمی به‌ویژه در اکوسیستم‌هایی که در شرایط خشک و نیمه‌خشک قرار دارند، مشهودتر است. یکی از نشانه‌های اصلی تغییر اقلیم، افزایش گرمایش زمین است که اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم‌های طبیعی در پی خواهد داشت و از پیامدهای مهم آن، افزایش وقوع آتش‌سوزی‌ها در رویشگاه‌‌های جنگلی و مرتعی است (Jolly et al., 2015).
آتش‌سوزی، یکی از مهم‌ترین عوامل مخرب اکوسیستم‌های جنگلی و مرتعی است که سالانه هزاران هکتار از درختان، درختچه‌ها و گیاهان مرتعی را نابود می‌کند (Roman et al., 2013). طی سال‌های اخیر، آتش‌سوزی در رویشگاه‌‌های جنگلی و مرتعی ناحیه رویشی هیرکانی در استان‌های شمالی ایران افزایش چشمگیری داشته است. براساس گزارش‌های ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری، علل وقوع این آتش‌سوزی‌ها، بسیار متعدد بوده‌اند، اما به‌طور‌کلی، عوامل اقلیمی و عوامل انسانی، نقش مهمی ‌در وقوع این آتش‌سوزی‌ها داشته‌اند. اگرچه انسان، عامل اصلی اغلب آتش‌سوزی‌ها چه به‌صورت عمدی و چه به‌صورت سهوی است (Flannigan et al., 2000؛ Joosse, 2020؛ Kolanek et al., 2021؛ Reilley et al., 2023)، گرمایش جهانی و تغییر اقلیم نیز از عوامل مهم آتش‌سوزی در رویشگاه‌‌های طبیعی بیان شده است (Jolly et al., 2015؛ یوسفی و جلیلوند، 1389).
رویشگاه‌‌های جنگلی و مرتعی هیرکانی شرقی (مشخصاً عرصه‌‌های طبیعی استان گلستان)، از مهم‌ترین مناطق مستعد آتش‌سوزی در کشور هستند که طی دهه‌های اخیر، چندین هزار هکتار از آنها، در اثر آتش‌سوزی از بین رفته‌اند. به ‌نظر می‌رسد اقلیم خاص هیرکانی شرقی از‌نظر دما و محدودیت بارش، در افزایش وقوع آتش‌سوزی‌ها طی سال‌های اخیر مؤثر بوده است.

عنوان مقاله [English]

Climate change is an influential factor in increasing fires in the eastern Hyrcanian vegetation area.

نویسندگان [English]

  • Saeedeh Eskandari Eskandari 1
  • Mostafa Jafari Jafari 2
  • Yazdanfar Ahangaran 3
  • fatemeh ahmadloo 4
1 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extention Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

-

مراجع

فرامرزی، ح.، حسینی، س.م. و غلامعلی‌فرد، م.، 1393. پهنه‌بندی مخاطره آتش‌سوزی پارک ملی گلستان با استفاده از رگرسیون لجستیک. جغرافیا و مخاطرات محیطی، 10: 73-90.
یوسفی، ا. و جلیلوند، ح.، 1389. بررسی وضعیت آتش‌سوزی در مناطق جنگلی و مرتعی استان مازندران (حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران) از سال 1373 تا 1386. مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی تغییر اقلیم و گاه‌شناسی درختی در اکوسیستم‌های خزری، ساری، 15 صفحه.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار