معرفی گونه‌های گیاهی مناسب برای پارک‌های جنگلی در مناطق بیابانی و کویری (مطالعه موردی: جنگل‎های گز شهرستان‌های ورامین و پیشوا)

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسنده

استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

10.22092/irn.2023.361387.1500

چکیده

پروژه‎ های جنگل‎کاری و ایجاد پارک‌های جنگلی در مناطق خشک نیازمند انجام مطالعات دقیق منابع پایه شامل بررسی‎های اقلیمی، وضعیت منابع آب، بررسی شرایط خاک و زمین و تطبیق شرایط منطقه با نیازهای گونه های گیاهی و نیاز آبی آنها، تعیین حداقل و حداکثر دمای قابل تحمل برای گونه های پارک‌های جنگلی اکوسیستم جنگلی هستند که منشأ آنها طبیعی، نیمه ‎طبیعی یا انسان ساخت است و برای اهداف مختلفی مثل تفرج، حفظ طبیعت و در شرایط استثنایی، تولید چوب استفاده می‌شود. امروزه پیشنهاد گونه‌های مناسب برای پارک‌های جنگلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، با توجه به حساسیت های انتخاب گونه مناسب، ضروری است تمام جوانب از قبیل نیازهای آبی، اقلیمی و خاکی در این مهم در نظر گرفته شود. هدف از این پژوهش، پیشنهاد گونه های مناسب برای مناطق کویری، گرم و خشک با توجه به نیازهای اکولوژیکی به‌منظور احیا و استفاده از مزایای پارک جنگلی در منطقه جنوب ورامین است. با توجه به ویژگی های اقلیمی و خاکی و سایر شرایط منطقه مورد‌ مطالعه، گونه های پده، گز، آتریپلکس، سالسولا، انواع توت و گل طاووسی، گونه های مناسب و قابل پیشنهاد برای کاشت در این مناطق هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Introducing suitable plant species for forest parks in desert areas

نویسنده [English]

  • Mahmoud Bayat
Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Afforestation projects and forest parks in arid areas require detailed studies of basic resources. These include climate studies, soil conditions, water resources, determining minimum and maximum temperatures, pests and diseases, etc. Forest parks are forest ecosystems of natural, semi-natural, or man-made origin and are used for various purposes such as recreation, nature conservation, and, in exceptional circumstances, wood production. Selecting suitable species in forest reserves and parks is particularly important, especially because of the sensitivities to considering all aspects, such as water, climate, and soil requirements. As a result of this study, suitable species are suggested for desert areas and hot, dry areas based on ecological requirements for rehabilitating and utilizing the benefits of the reserve and forest park in the southern region of Varamin. According to the climatic and soil characteristics and other conditions of the study area, Spartium junceum, Morus, Salsola, and Atriplex species are suitable for planting in these areas.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Climatic demands
  • soil demands
  • suitable plant species
ایرانی بهبهانی، هـ. و ورازی مفتخر، ن.، 1384. طراحی پایدار توسعه جنگلی شیخ‌تپه ارومیه. محیط‌شناسی، 37: 104-89.
جزیره ‏ای، م.، 1389. جنگلکاری در خشکبوم. انتشارات دانشگاه تهران. تهران، 540 صفحه.
زرافشار، م.، تیموری، م.، پورهاشمی، م.، علیزاده، ط.، بردبار، س.ک.، روستا، م.ج. و عباسی، ع.ر.، 1400. اثر زوال درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) بر مشخصه‌های خاک رویشگاه (مطالعه موردی: کوهمره‌سرخی، استان فارس). نشریه جنگل و فرآورده‌های چوب، 74‌(1): 110-97
طرح اجرایی مطالعات تفصیلی منطقه سیاهکوه ورامین.، 1389. اداره‌کل منابع طبیعی شهرستان تهران، 550 صفحه.
کنشلو، هـ.، 1395. جنگلکاری در مناطق خشک: معرفی گونه‌های مناسب ناحیه ایرانی و تورانی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 512 صفحه.
مظفریان، و.، 1389. درختان و درختچه‎های ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 1082 صفحه.
نصرتی، س.ض.، زهتابیان، غ.، زارع چاهوکی، م.ع.، جعفری، م. و طویلی، ع.، 1391. بررسی تأثیر کشت گونه Haloxylon aphyllum بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه ابردژ ورامین. مرتع و آبخیزداری (منابع طبیعی ایران)، 65 (2): 32-43.