نوع مقاله : معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران
نویسندگان
1
استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2
دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3
استاد پژوهش (بازنشسته)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
10.22092/irn.2023.360865.1492
چکیده
Scorzonera alborzensis یکی از گونه‌های انحصاری و نادر است که تاکنون، تنها از یک نقطه در کشور (استان مازندران: حد فاصل بلده و نور، کوه سیاه‌سنگ، 3023 متر) جمع‌آوری و گزارش شده است. جنس .Scorzonera L متعلق به تیره کاسنی (Asteraceae) بوده و دارای 19 گونه انحصاری در ایران است. براساس شیوه‌نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، سطح تحت اشغال، میزان حضور، کیفیت رویشگاه، اندازه جمعیت، وضعیت زادآوری طبیعی و جایگاه حفاظتی این گونه تعیین شد. سطح تحت اشغال (AOO) و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) برای این گونه با اندازه‌گیری میدانی در تنها رویشگاه آن (محل تیپ) 01/0 کیلومترمربع برآورد و تعداد افراد بالغ نیز بین 15 تا 20 عدد با زادآوری بسیار کم مشاهده شد، به‌این‌ترتیب این گونه در بحران انقراض (CR) قرار می‌گیرد. انجام عملیات عمرانی (راه‌سازی) و چرای بی‌رویه دام در رویشگاه این گونه از‌جمله عوامل تهدید‌کننده حیات این گونه هستند، بنابراین حفاظت از این گونه با قرق رویشگاه توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور ضروری است. به‌علاوه حفاظت در خارج از رویشگاه از طریق نگهداری بذر در بانک ژن منابع طبیعی و کاشت و پرورش بذور در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران نیز باید انجام شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The conservation status of Scorzonera alborzensis Safavi & Amini Rad, an endemic species from Iran
نویسندگان [English]
-
SeyedReza Safavi
1
-
Mohammad Amini Rad
2
-
Ziba Jamzad
3
-
Adel Jalili
4
1
Assistant Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran
2
Associate Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran.
3
Professor (Retired), Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran.
4
Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]
Scorzonera alborzensis is one of the exclusive and rare species collected and reported from only one place in the country (Mazandaran province: between Baladeh and Nour, Siahsang mountains, 3023 m). The genus Scorzonera L. belongs to the Asteraceae family and has 19 endemic species in Iran. Based on the guidelines of the International Union for Conservation of Nature (IUCN), Area of Occupancy (AOO), Extent of Occurrence (EOO), habitat quality, population size, and natural reproduction of the species were evaluated. According to the field studies, the area of occupancy (AOO) and extent of occurrence (EOO) were estimated at an area of 0.01 km2 (only one locality), and the number of adult individuals is between 15 and 20, with a very low regeneration rate. Therefore, according to our studies, Scorzonera alborzensis is defined as a Critically Endangered (CR) species. Road construction and grazing in this species' habitat are among the life-threatening factors. As a result, the Natural Resources and Watershed Organization needs to protect this species' habitat. Further, ex-situ conservation must be achieved by preserving seeds in the Natural Resources Seed Bank, growing seeds, and cultivating seedlings in Iran's National Botanical Garden
کلیدواژه‌ها [English]
-
Asteraceae
-
conservation status
-
critically endangered
-
endemic
-
IUCN
)