بررسی فون بندپایان زیان ‎آور و مفید گونه های صنوبر در استان‌های تهران و البرز

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

2 کارشناس محقق، تهران، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

10.22092/irn.2022.359530.1472

چکیده

مقاله پیش‌رو، دستاورد تحقیقات انجام‌شده روی فون بندپایان گونه های مختلف صنوبر، در مجتمع تحقیقات البرز کرج، همچنین مطالعات انجام‌شده در باغ گیاه‎شناسی ملی ایران و نیز منطقه خجیر، طی سال‎های 1369 تا 1399 است. در این بررسی، علاوه‌بر نمونه ‎برداری‎های صحرایی از حشرات و کنه ها، از تله ضربه‎ای، شکار مستقیم، بستن آستین‎های توری ‎دور شاخه آلوده درختان و محصور نمودن تنه های آلوده به آفات چوب‌خوار با پارچه توری استفاده شد. برای به‌دست‌آوردن حشرات کامل، برخی از حشرات نابالغ، در آزمایشگاه پرورش داده شدند. در این بررسی‏ ها در‌مجموع، 55 گونه از بندپایان زیان‌آور متعلق به 6 راسته و 27 خانواده و بیش از 37 گونه از بندپایان مفید از 8 راسته و 18 خانواده روی 19 گونه بومی وغیربومی صنوبر، از این مناطق جمع‎ آوری و شناسایی شدند. از میان این آفات، تعداد 19 گونه دارای فعالیت برگ‌خواری، 28 گونه آفت مکنده از شیره اندام‎های هوایی و 8 گونه حشرات چوب‌خوار و ریشه‌خوار بودند. در بین آفات معرفی‌شده، تعداد 17 گونه از‌نظر آلودگی و خسارت اهمیت بیشتری داشتند. آفات شناسایی‌شده در این تحقیق از‌نظر دامنه میزبانی روی 19 گونه‌ صنوبر، در دو گروه زیر طبقه بندی شدند:
1- آفاتی که تنها از روی یک گونه‌ صنوبر جمع ‎آوری شدند.
2- آفاتی که از روی گونه‌های مختلف متعلق به یک بخش تاکسونومیک صنوبر، یا بخش‌های مختلف آن جمع‌آوری شدند.
1- آفاتی که منحصرا از روی یک گونه‌ صنوبر جمع آوری شدند.
2- آفاتی که از روی گونه‌های مختلف متعلق به یک بخش تاکسونومیک صنوبر و یا بخش‌های مختلف آن جمع‌آوری شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of the harmful and beneficial arthropods associated with Poplar species in Tehran and Alborz Provinces

نویسندگان [English]

  • Mehri Babmorad 1
  • Satar Zeinali 2
1 Senior Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran,
2 Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands, Agriculture Research, Education and Extension Organization, (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present article is the result of research conducted on arthropods fauna associated with poplars species in the Alborz Research Complex of Karaj, as well as in the National Botanical Garden of Iran and Khojir region in the periods 1990 - 2011. Field samplings were carried out using a Steiner trap, hand picking, net cloths around infected tree branches & trunks, as well as rearing immature stages of the pest in controlled conditions. In this study, 55 harmful arthropod species belonging to 27 families of 6 orders and over 37 beneficial arthropod species of 8 orders and 18 families were collected on 19 native and exotic poplar species. Among them, leaf-feeder insects (19 species); mites & sucking insects of sap aerial parts (28 species), and wood borer & root feeder insects (8 species) have been identified. Of the pests, 17 species were more important in terms of the severity of their attack. In terms of host range, on 19 poplar species, the identified poplar pests can be grouped as follows: 1-Pest species that are collected exclusively on one species of poplar. 2- Pest species with a wide host range. These pests found on more than one poplar species belong to 1-4 poplar taxonomic sections.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Populus spp
  • Pests
  • Benefical arthropods
  • Karaj
  • National Botanical Garden of Iran
  • Khojir area

مراجع

باب‌مراد، م.، 1372. بررسی مقدماتی فون حشرات صنوبر در مرکز تحقیقات البرز کرج. خلاصه مقالات یازدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، دانشگاه گیلان، 11-6 شهریور1372، صفحه 238.
باب‌مراد، م.، 1377. بررسی بیولوژی سنک صنوبر Monosteira unicostata (Muls. & Rey) در کرج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته حشره‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، 181 صفحه.
باب‌مراد، م.، باقری‌زنوز، ا. و یارمند، ح.،a 1379. شناسایی حشرات شکارگر سنک صنوبر
Monosteira unicostata (Muls. & Rey) در کرج. خلاصه مقالات چهاردهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، جلد اول (آفات)، دانشگاه صنعتی اصفهان، 17-14 شهریور 1379، صفحه 290.
باب‌مراد، م.، گودرزی، ح. و یارمند، ح.، b1379. معرفی فون عنکبوتیان شکارگر و انگل آفات صنوبر در کرج. خلاصه مقالات چهاردهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، جلد اول (آفات)، دانشگاه صنعتی اصفهان، -14 شهریور 1379، صفحه 291.
باب‎مراد، م. و عبایی، م.، 1379. بررسـی بیولوژی سوسک چوب‌خوار صنوبر Melanophila picta Pall. (Col.: Buprestidae) و تعیین دشمنان طبیعی و زمان مناسب مبارزه با آن در کرج. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 76 صفحه.
باب‌مراد، م. و عسکری، ح.، 1382. بررسی بیولوژی سنک صنوبر Monosteira unicostata (Muls. & Rey) Het.: Tingidae در شرایط گلخانه و آزمایشگاه. تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‌ها و مراتع ایران، (2)1: 131-119.
باب‌مراد، م، باقری‌زنوز، ا. و یارمند، ح.، 1383. بررسی بیولوژی سنک صنوبر Monosteira unicostata (Muls. & Rey) Het.: Tingidae در کرج. مجله پژوهش و سازندگی، فصلنامه علمی پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی، (1)17: 82-71.
باب‌مراد، م.، عزیزخانی، ا.، امید، ر. و فرآشیانی، ا.، 1385. بررسی میزان خسارت سنک Monosteira unicostata  روی گونه­ها و کلن­های مختلف صنوبر در کرج. تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‌ها و مراتع کشور،4(2): 112-103.
باب‌مراد، م.، عبایی، م. و زینالی، س.، 1386. زیست‌شناسی سوسک چوب‌خوار Melanophila (= Trachypteris) picta (Col.: Buprestidae) در کرج. مجله آفات و بیماری‌های گیاهی، 75 (2): 71- 55.
باب‌مراد، م.، عزیزخانی، ا.، امید، ر. و فرآشیانی، ا.، 1387. بررسی خسارت کنه‌های تارتن (Tetranychidae) روی گونه‌ها و کلن‌های مختلف صنوبر در کرج. مجموعه مقالات دومین همایش ملی صنوبر و اهمیت آن در زراعت چوب، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 18-16 اردیبهشت 1387، صفحات 341-332.
باب‌مراد، م.، عزیزخانی، ا. و زینالی، س.، 1389. بررسی خسارت پسیل Camarotoscena fulgidipennis (Hom.: Psyllidae) روی گونه‌ها و کلن‌های مختلف صنوبر در کرج. تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع کشور، 8(2): 127-119.
باب‌مراد، م.، بورکهاردت، د.، افروزیان، م. و زینالی، س.،a 1391. گزارش جدید گونهEgeirotrioza intermedia Baeva (Hem.: Triozidae) از روی پده در ایران. حمایت و حفاظت از جنگلها و مراتع ایران، 10 (2): 170-169.
باب‌مراد، م.، حسام زاده حجازی ،س.م.، باقری، ر. و زینالی، س.، b1391. مقایسه میزان تخم‌ریزی سنک Monosteira unicostata (Mulsant & Rey) (Het.: Tingidae) روی کلن های مختلف صنوبر در کرج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران،20 (4): 678 -669.
باب‌مراد، م. و زینالی، س.، 1392. بررسی مقدماتی فون آفات گونه پده (Populus euphratica Olive) در استان تهران. سومین همایش ملی مدیریت کنترل آفات، دانشگاه شهید با هنر کرمان، 2-1 بهمن 1392، صفحه 475.
باب‌مراد، م. یارمند، ح.، صبوری، ع.ر. و زینالی، س.، 1393. جمع‌آوری و شناسایی بندپایان زیان‌آور و مفید گونه پده (Populus euphratica Olive) و تعیین آفات مهم آن در رویشگاه‌های طبیعی کشور. گزارش نهایی پروژه ملی پژوهشی، سازمان تحقیقات‌،آموزش‌ و ترویج ‌کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 239 صفحه.
باب مراد، م.، کریم زاده اصفهانی، ج.، افروزیان، م.، کجباف والا، غ. ر. و زینالی، س.، 1395. بررسی مقدماتی حشرات شکارگر آفات گونه‌ پده (Populus euphratica Olive) در ایران. خلاصه مقالات بیست و دومین کنگره گیاهپزشکی ایران. پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، صفحه442.
باب‌مراد، م.، حسام زاده حجازی ،س.م.، معصومی، م.، ع.ا. و زینالی، س.، 1397. بررسی آفات و بیماری‌های‌گونه‌های مختلف بید (Salix spp.) در استان تهران. گزارش نهایی طرح پژوهشی، سازمان تحقیقات‌،آموزش‌ و ترویج ‌کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 320 صفحه.
باب‌مراد، م. و زینالی، س.، 1397. بررسی آفات و بیماری‌های گونه‌های مختلف بید (Salix spp.) در ایران. گزارش نهایی پروژه ملی پژوهشی، سازمان تحقیقات‌،آموزش‌ و ترویج ‌کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 526 صفحه.
باب‌مراد، م. ،کجباف والا، غ. و زینالی، س.، 1398، بررسی آفات پده (Populus euphratica Olive)
و دشمنان طبیعی آن در استان خوزستان. حمایت و حفاظت از جنگلها و مراتع ایران، 17 (1): 62-40.
باب‌مراد، م. و زینالی، س.، 1400. بررسی بیولوژی گونه غالب پسیل‌ پده Egeirotrioza ceardi (Bergevin) و تعیین دشمنان طبیعی آن در استان تهران. پروژه ملی پژوهشی، سازمان تحقیقات‌، آموزش‌ و ترویج ‌کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 154 صفحه.
بهداد، ا.، 1361، آفات گیاهان زراعی ایران. آزمایشگاه بررسی آفات و بیماری‌های گیاهی اصفهان، انتشارات نشاط، اصفهان، 589 صفحه.
بهداد، ا.، 1366، درختان و درختچه‎های جنگلی و گیاهان زینتی ایران. نشر نشاط، اصفهان، 807 صفحه.
تاراسی، ج.، صادقی س.ا.، استوان، هـ. و شجاعی، م.، 1384. بررسی تراکم گال پسیل صنوبرCamaratoscena hoberlandii (Hom.: Psyllidae) بر روی ارقام مختلف تبریزی در استان زنجان. مجله پژوهشی علوم کشاورزی، 11 (4): 85-79.
حجت، ح.، 1363. شته‌های درختان صنوبر و بید ایران و کلید شناسائی آنها. نشریه آفات و بیماری‌های گیاهی، 52 (1): 42-13.
خیال، ب. و صدرایی، ن.، 1363. بررسی آفات صنوبر در ایران. مؤسسه‎ تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 117 صفحه.
رضوانی، ع. و ترمه، ف.، 1362. شته‌های ایران. انتشارات مؤسسه بررسی آفات و بیماری‎های گیاهی اوین، تهران،30 صفحه.
رضوانی، ع.، 1380. کلید شناسایی شته‌های ایران. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی، تهران، 304 صفحه.
رضوانی، ع.، 1383. شته‌های درختان و درختچه‌های ایران. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات آفات و بیماری‎های گیاهی، تهران، 270 صفحه.
صالحی، م. و باب‎مراد، م.، 1377. بررسی بیولوژی و شناسایی دشمنان طبیعی پروانه گالزای صنوبر در استان گیلان. سیزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، 5-1 شهریور 1377، صفحه180.
صادقی، س. ا.، مدیر رحمتی، عسکری، ح.، محرابی، ا.، فرآشیانی، م. ا. و باب‌مراد، م. ، 1387. مدیریت تلفیقی آفات و بیماری‌های گونه‌ها و ارقام مختلف صنوبر موجود در کشور. گزارش نهایی طرح پژوهشی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 241 صفحه.
عبایی، م.، 1362. فهرست آفات درختان و درختچه‌های جنگلی و غیر‌مثمر ایران. سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی، مؤسسه‎ تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی اوین، تهران، 147 صفحه.
عبایی، م.، 1378. فهرست آفات درختان و درختچه‌های جنگلی و غیر‌مثمر ایران. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه‎ تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی اوین، تهران، 178 صفحه.
عبایی، م.، 1388. آفات درختان و درختچه‌های جنگلی و غیر‌مثمر ایران. سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، تهران، 206 صفحه.
فرحبخش، ق.،1340. فهرست آفات مهم نباتات و فراورده‌های کشاورزی ایران. نشریه شماره 1، وزارت کشاورزی سازمان حفظ نباتات، تهران، 151 صفحه.
کلاگری، م.، 1397. ویژگی‌های اکولوژیکی گونه صنوبر پده در رویشگاه‌های طبیعی کشور و امکان استفاده از آن در زراعت چوب. طبیعت ایران، 3 (1): 22-30.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار