تنوع گیاهان سمی در ایران

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسنده

استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

بر پایه و اساس کتاب“Flora Orientalis”  نوشته E. Boissier (1888-1867) به‌عنوان اولین فلور تدوین‌شده برای جنوب غرب آسیا و ایران، فلور جدید، ماندگار و قابل دسترس “Flora Iranica”، اثر زنده‌یاد K.H. Rechinger (2012-1963) یکی از شناخته‌شده‌ترین گیاه‌شناسان در سال‌های اخیر و تحقیقات اخیر گیاه‌شناسان ایرانی، قریب به 150 تیره از گیاهان گل‌دار و بی‌گل و نزدیک به 8000 گونه گیاه خودرو، همچنین، قریب به 36 تیره از گیاهان کاشته‌‌شده در ایران می‌روید. بر پایه بررسی دقیق چک‌لیست کامل جنس‌ها و گونه‌های گیاهی ایران اعم از خودرو و کاشته‌شده که در فرهنگ نام‌های گیاهان ایران (ویراست دوم) گرد‌آوری شده (مظفریان، 1400) در ایران نزدیک به 219 تیره گیاهی شامل گیاهان گل‌دار، بی‌گل و بازدانه، خودرو و کاشته‌شده وجود دارد، از میان حدود 9070 گونه گیاهی موجود در ایران (اعم از گیاهان گل‌دار، بی‌گل و بازدانگان خودرو و کاشته‌شده)، حدود 2350 گونه آنها در ردیف گیاهان دارویی، معطر و سمی یک‌ساله، چند‌ساله، به‌ندرت درختی و درختچه‌ای و تعدادی از گیاهان دارویی و غذایی مصرف‌شدنی به‌صورت غذا، ادویه‌جات و چاشنی هستند، در میان آنها تقریباً 400–850 گونه گیاه دارویی دیده می‌شود که در نگاه اول برای معالجه و حفظ سلامتی استفاده می‌شوند. البته، در‌مورد گیاهان سمی اطلاعات زیادی وجود ندارد، با کمال تأسف فهرستی مطمئن از گیاهان سمی در ایران وجود ندارد، به‌طوری‌که میزان خطر آنها را برای انسان و حیوانات نشان دهد، نویسنده، به‌عنوان گیاه‌شناس و آشنا به گیاهان و مسلط به جستجو در منابع اروپایی و کشورهای همسایه توانسته است فهرستی شامل 75 تیره و حدود 200 گونه از گیاهان مهم سمی ایران را به همراه میزان سمیت، سم‌شناسی، معرفی اندام‌های سمی آنها گرد‌آوری کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biodiversity of poisonous plants in Iran

نویسنده [English]

  • Valiollah Mozaffarian
Professor, Research Institute of Forests & Rangelands, Agricultural Researchm Education and Extension Organization, Tehran, Iran
چکیده [English]

According to "Flora Orientalis" by E. Boissier (1888-1867), as the first flora compiled for Southwest Asia and Iran, the new enduring and accessible flora "Flora Iranica" by K.H. Rechinger (1963-1963), one of the most well-known botanists in recent years and recent research by Iranian botanists, about 150 genera of flowering and non- flowering plants and nearly 8000 species of Spontaneous plants, as well as about 36 genera of plants grown in Iran. Based on a detailed review of the complete checklist of plant genera and species of Iran genera (spontaneous and exotic ones) which are listed in Dictionary of Iranian plant names second edition in Iran, about 219 plant genera including flowering, Gymnospermes, Spontaneous and exotics among  9070 species of plants can be found in Iran, of which 2350 species are listed in medicinal plants, aromatic and poisonous annuals, perennials, rarely trees and shrubs and a number of Medicinal and food plants that can be consumed in the form of food, spices and condiments, among them there are approximately 400-850 species of medicinal plants that are used at first glance for primary health care in Iran. Of course, there is not much information about poisonous plants, unfortunately there is no reliable list of poisonous plants in Iran, so as to show their danger to humans and animals. The author, as a botanist familiar with plants and using European sources and neighboring countries, compiles a list of 75 genera and about 200 species of important poisonous plants in Iran along with the degree of toxicity, toxicology, and introduction of their toxic organs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poisonous plants
  • Kinds of Poisounus plants
  • effects on a human or animals
  • number of Poisounous plants
  • Iran
مظفریان، و.ا.، 1392. تنوع زیستی گیاهان سمی در ایران، سومین همایش کشوری سموم طبیعی، تهران، دانشکده داروسازی دانشگاه شهید بهشتی. اسفندماه.
مظفریان، و.ا.، 1392. فرهنگ نام‌های گیاهان ایران. فرهنگ معاصر، تهران، 740 صفحه.
مظفریان و.ا.، 1397. شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران. فرهنگ معاصر، تهران، 1444 صفحه.