1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
2استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
پروژه‌های زیادی با هدف افزایش تولید در واحد سطح و با انتخاب کلن‌های پرتولید و سازگار با شرایط ادافیکی و اقلیمی در استان مرکزی اجرا گردیده است. تولید کلن‌های رایج و کاشته شده در استان مرکزی 15-10 مترمکعب در هکتار در سال برآورد شده است که نسبت به میانگین کشور 25-20 مترمکعب در هکتار در سال خیلی کمتر می‌باشد. تحقیقات صنوبر از سال 1372 با جمع‌آوری و شناسایی ارقام بومی و غیر بومی آغاز و در سال 1376 طرح سازگاری با 35 کلن به‌مدت 10 سال اجرا شد که در نهایت کلن P.n.56/72 با تولید 55/36 مترمکعب در هکتار در سال بهترین کلن شناخته شد. جهت ادامه این روند، مرحله دوم سازگاری این طرح با هدف بررسی تأثیر برش بهره‌برداری روی تولید کلن‌های مختلف نسبت به دوره قبلی اجرا گردید. نتایج 7 سال بررسی نشان داد که مجدداً کلن P.n.56/72 با میانگین تولید 33/27 مترمکعب در هکتار در سال تفاوت زیادی با سایر کلن‌ها داشته است و کلن P.n.betulifolia با تولید 03/18 مترمکعب در هکتار در سال شرایط خوبی را داشته و جزء کلن‌های موفق قرار گرفته است. همچنین مرحله دوم سازگاری با هدف بررسی تولید چوب سایر کلن‌ها در شهر اراک اجرا گردید. نتایج 7 سال بررسی تعداد 14 کلن تاج بسته از ارقام غیربومی صنوبر نشان داد که کلن P.n.62/154 با میانگین تولید 21/33 مترمکعب در هکتار در سال تفاوت زیادی با سایر کلن‌ها داشته و موفق‌ترین کلن بررسی شده در استان مرکزی می‌باشد که برای کشت در مناطق مستعد استان پیشنهاد می‌شود
Introduction of suitable poplar clones in the poplar research, Markazi province
نویسندگان [English]
Gholamreza Goodarzi1؛ Fatemeh Ahmadloo2
1Assistant Prof., Research Division of Natural Resources, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Arak, Iran
2Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]
Many projects have been implemented with the aim of increasing production per unit area and selecting clones with high wood production and compatible to edaphic and climatic conditions of Markazi province. The production of common clones planted in the Markazi province is estimated to be 10-15 m3/ha/year, which is much lower than the country's average, 20-25 m3/ha/year. Poplar research has begun since 1993 by collecting and identifying native and non-native cultivars. The compatibility project was implemented with 35 clones for 10 years in 1997 and the clone P.n.56/72 with a production of 36.55 m3/ha/year was identified as the best clone. In order to study this process, the second phase of this project was carried out with the aim of investigating the effect of cutting operation on the production of different clones compared to the previous period. The results of a seven-year study showed that clone P.n.56/72 with an average production of 27.33 m3/ha/year had a significant difference with other clones, and clone P.n.betulifolia with an average production of 18.03 m3/ha/year had good condition and was introduced as a successful clone. Also, the second stage of compatibility was conducted with the aim of investigating the wood production of other clones in Arak. The results showed that clone P.n.62/154 had a significant difference with other clones with an average production of 33.21 m3/ha/year and was the most successful clone in Markazi province, which is recommended for cultivation in the prone areas of province.
- آقاخانی، س.، یوسفی، ی. و بوالحسنی، آ.، 1386. بررسی علل کاهش سطح صنوبرکاری در استان مرکزی (مطالعه موردی شهرستان اراک- منطقه خنداب). فصلنامه تخصصی علوم و فنون منابع طبیعی، 2 (4): 10-1.
- امیدوار، ا.، 1390. چندسازه چوب-پلیمر. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 146 صفحه.
- بیات کشکولی، ع.، امیری، س.، فائزی پور، م. و دوست حسینی، کاظم.، 1385. بررسی بازار چوب‌های کم قطر (SDT) صنوبر و محصولات چوبی حاصل در ایران. مجله منابع طبیعی ایران، 59 (4): 980-963.
- رفیعی کرهرودی، ز.، 1384. گزارش نهائی طرح تحقیقاتی بررسی مقاومت کلن‌های صنوبر بهشته مومی صنوبر Phloeomyzus passerinii Sign. در استان مرکزی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 102 صفحه.
- رفیعی کرهرودی، ز.، صادقی، ا.، آزدو، ض. و گودرزی، غ.، 1390. بررسی مقاومت آنتی‌بیوزی 21 کلن صنوبر (Populus spp.) نسبت به شته مومی در استان مرکزی. فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی، 3 (1): 37-21.
- سالاری، ا.، 1376. گزارش نهائی طرح تحقیقاتی بررسی سازگاری ارقام مختلف صنوبر در شرایط اقلیمی ارومیه. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 41 صفحه.
- قاسمی، ر. و مدیررحمتی، ع.، 1382. آزمایش سازگاری و بررسی میزان تولید چوب کلن‌های مختلف صنوبر (کلن‌های تاج بسته) در منطقه کرج. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (3): 391-359.
- قاسمی، ر.، مدیررحمتی، ع. و اسدی، ف.، 1390. بررسی خصوصیات کمی 5 کلن صنوبر Populus nigraبا مبدأ ترکیه در منطقه کرج. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19 (4): 500-491.
- گودرزی، غ. و مدیررحمتی، ع.، 1381. بررسی نهال‌های یکساله کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه‌های سلکسیون در استان مرکزی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 9: 82-37.
- گودرزی، غ.، 1378. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی شناسایی، جمع‌آوری و بررسی کلن‌های بومی و غیر بومی صنوبر در استان مرکزی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 110 صفحه.
- گودرزی، غ.، 1379. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی راهبردها و ضرورت تحقیقات صنوبر در استان مرکزی. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی. 37 صفحه.
- گودرزی، غ.، 1385. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی آزمایش سازگاری ارقام مختلف صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای) جهت انتخاب بهترین کلن و معرفی برای اجرا. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 101 صفحه.
- گودرزی، غ.، 1393. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی فنولوژی، مورفولوژی و مشخصههای رویشی ارقام مختلف صنوبر در کلکسیون پایه مادریاستان مرکزی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 68 صفحه.
- گودرزی، غ.، 1394. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی تأثیر برش بهره برداری بر روی کلن های مختلف صنوبر با تاج بسته در استان مرکزی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 39 صفحه.
- گودرزی، غ.، 1395. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی سازگاری ارقام غیربومی صنوبر در استان مرکزی (فاز دوم). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 36 صفحه.
- گودرزی، غ.، احمدلو، ف. و طبری، م.، 1390. بررسی رشد، زنده‌مانی و یکنواختی کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه سلکسیون در استان مرکزی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19 (4): 585-572.
- گودرزی، غ.، زاهدی پور، ح.، رنجبر ماسوری، م. و متقی، ع.، 1387 الف. ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻓﻠﻮر، ﺷﻜﻞ زﻳﺴﺘﻲ و وﺿﻌﻴﺖ روﻳﺸﻲﻋﻠﻒهای هرز در ﺻﻨﻮﺑﺮ کاری‌های استان مرکزی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران، 6 (2): 87-79.
- گودرزی، غ.، مدیررحمتی، ع. و احمدلو، ف.، 1392. بررسی سازگاری کلن‌های صنوبر تاج باز در استان مرکزی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 21 (2): 267-256.
- گودرزی، غ.، مدیررحمتی، ع. و رنجبر، م.، 1387 ب. وضعیت صنوبرکاری‌ها و نقش تحقیقات در توسعه آن در استان مرکزی. دومین همایش ملی صنوبر و اهمیت آن در زراعت چوب، 18-16 اردیبهشت ماه، 511-505 صفحه.
- گودرزی، غ.، مدیررحمتی، ع. و قاسمی، ر.، 1382. بررسی یکنواختی رشد و تأثیر عملیات کف‌بر کردن در رشد کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه‌های سلکسیون. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (4): 518-495.
- گودرزی، غ.، مدیررحمتی، ع.، زاهدی پور، ح. و قاسمی، ر.، 1388. بررسی سازگاری 21 کلن صنوبر تاج بسته در استان مرکزی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 17 (4): 664-650.
- مرادی نژاد، ا. و ابراهیمی، ن.ق.، 1395. کاربرد فاضلاب شهر اراک در اراضی زراعی. نشریه مدیریت اراضی، 4 (2): 185-179.
- نوری، ف.، 1381. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی آزمایش نهائی سازگاری ارقام مختلف صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای) جهت معرفی مناسب‌ترین آنها به بخش اجرا (کرمانشاه). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 67 صفحه.
- یوسفی، ب. و مدیررحمتی، ع.، 1390. بررسی سازگاری و عملکرد چوب ارقام صنوبر تاج بسته (Populus nigra) در پوپولتوم مقایسه‌ای سنندج (مرحله نهایی). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19 (3): 299-283.
ابتدای صفحه