آق‌داغ، منطقه‌ای حفاظت شده با تنوع گونه‌ای و زیستگاهی منحصر بفرد در جنوب استان اردبیل

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسنده

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

چکیده

منطقه حفاظت شده آق‌داغ در جنوب استان اردبیل قرار دارد. این محدوده از لحاظ تنوع زیستی، یکی از متنوع‌­ترین عرصه‌­های طبیعی محسوب می­شود. موقعیت خاص جغرافیایی منطقه، نزدیکی به مرز نواحی فلورستیک ایرانو-تورانی و هیرکانی، توپوگرافی، تنوع ارتفاعی از 560 تا 3332 متر از سطح دریا و تنوع ادافیکی آن، موجب شکل­‌گیری ترکیب منحصر به فردی از زیستگاه­‌ها در آن شده است. تنوع  بالای گونه­‌های گیاهی، در زیستگاه­های مختلفی از قبیل زیستگاه آلپی (که غالباً به شکل واریزه ای و پهنه برفی نمایان هستند)، نیمه آلپی (در رخسارهای بالشتکی خاردار)، استپی و ماندابی دیده می­‌شود. در ناحیه کوهستانی (montane) و در مناطق پست، به دلیل بهره‌­برداری­های چندگانه، در کنار زیستگاه­‌های درخت و درختچه­‌زاری و استپی، زیستگاه­‌های تخریبی مختلفی هم شکل گرفته اند. این منطقه، پناهگاه برخی از گونه‌­های اندمیک و نادری است که برخی از آن­ها  مانند Hedysarum persicum  تا کنون تنها در این منطقه گزارش شده‌­اند. تنوع جانوری این منطقه نیز بالا بوده و محل حضور گونه­‌های مختلفی از جمله کل و بز و پلنگ ایرانی است. این ذخیره­‌گاه زیستی، نیاز به مدیریت و یک برنامه مدون برای حفاظت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Aq-dagh, a protected area with a unique species and habitat diversity in the south of Ardabil province

نویسنده [English]

  • Mahmood Bidarlord
Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Guilan Agricultural and Natural Resources Research and education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Rasht, Iran
چکیده [English]

The Aq-dagh protected area is located in the south of Ardabil province. Geographic location, proximity to the Irano-Turanian and Hyrcanian regions, topography, altitude variation from 560 to 3332 meters above sea level, and edaphic diversity have led to the formation of a unique combination of habitats in this area. A high diversity of plant species is found in various habitats such as alpine, semi-alpine, steppe and wetlands. Due to the multiple exploitation in mountainous and lowland regions, a number of destructive habitats are also observed close to the steppe and shrub habitats. This area is the habitat of endemic and rare species, some of which, like Hedysarum persicum, have only been reported in this area. The fauna diversity of this region is also high with a variety of species such as Bezoar Goat and Persian leopard. The conservation of this natural reserve requires a program and a comprehensive management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Talesh Mountains
  • northwest of Iran
  • Khalkhal
  • Genetic diversity
-محمدی آلوچه ر. ، کمی  ح. و داداشی ع. 1389. شناسایی فون مارمولک­‌های جنوب استان اردبیل. زیست شناسی جانوری، سال دوم، شماره چهارم، 69-82.
- علیجانی، بهلول و محمدرضا کاویانی1391. مبانی آب و هواشناسی، تهران، انتشارات سمت، 592 صفحه.