ظرفیت‌های تولید علوفه فستوکای پابلند (Festuca arundinacea) در شرایط دیم و آبی استان زنجان

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان،

2 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

چکیده

فستوکای پابلند (Festuca arundinacea) یکی از مهم‎ترین علف‌های گندمی در مناطق معتدل جهان است که اطلاعات کمی در مورد سازگاری آن در اقلیم‎های سرد و نیمه خشک وجود دارد. به‎منظور بررسی قابلیت‌های کمی و کیفی این گیاه، آزمایشی با 36 جمعیت‎ داخلی و خارجی، در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی نامتعادل با 3 تکرار، در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان در دو شرایط دیم و آبی اجرا شد. برای تعیین قابلیت‌های کمی، از عملکرد علوفه خشک و برای وضعیت کیفیت علوفه از سه معیار نسبت برگ به ساقه، میزان پروتئین خام و درصد قابلیت هضم استفاده شد. نتایج نشان داد که بین جمعیت‎‌ها برای هر چهار صفت مورد مطالعه، به‎جز درصد قابلیت هضم، تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود داشت. براساس نتایج، با توجه به هدف از کشت این گیاه، برای شرایط آبی، جمعیت‎ 4 (از استرالیا) با 3402 کیلوگرم علوفه در هکتار و برای شرایط دیم، جمعیت‎ 19 (از روسیه) با عملکرد 2113 کیلوگرم در هکتار قابل توصیه بودند. جمعیت‎ 35 (از ایرلند) برای هر دو شرایط دیم و آبی قابل توصیه بودند. برای تولید علوفه با کیفیت علوفه بالا به‎همراه عملکرد نسبتا بالا، جمعیت‎ بومی 16 با منشأ چهارمحال و بختیاری قابل توصیه خواهد بود. به‎طور کلی، بنا بر نتایج ارائه شده در این مقاله، فستوکای پابلند به‎دلایل داشتن مزایایی از قبیل مقاومت به سرما، تولید علوفه قابل توجه و حفاظت خاک، قابل توصیه به مراتع زنجان و اقلیم سردسیری شمالغرب کشور می‎باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Forage yield of tall fescue (Festuca arundinacea) under irrigated and dry farming conditions in Zanjan province

نویسندگان [English]

  • Parviz Moradi 1
  • Ali Ashraf Jafari 2
1 Assistant Prof., Research Division of Natural Resources, Zanjan Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Zanjan, Iran.
2 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Tall fescue (Festuca arundinacea) is one of the most important grasses in the temperate climate which there is a lack of information on its adaptability in cold and semi-arid regions. The forage yield and quality of the species were evaluated using 36 domestic and exotic populations in Zanjan agricultural and Natural Resources Research and Education centre.A RCBD design layout was also chosen for analysing the data of irrigated and dry farming conditions. Forage yield was used to evaluate the forage quantity. Hence, leaf to stem ratio, digestibility and crude protein percentage were used to evaluate forage quality. Results showed significant differences in all traits except for digestibility. Based on the results, genotype 4 (from Australia) with average yield of 3402 kg/h and genotype 19 (from Russia) with average yield value of 2113 kg/h was recommended for irrigated and dry farming condition, respectively. However, genotype 35 (from Ireland) was recommended for both conditions. Considerably high forage yield and quality in native genotype 16 (from Charmahal o Bakhtyari was reported. In conclusion, tall fescue could be recommended for cold climate such as Zanjan province, because of its cold tolerance, high forage production and soil protection.

-ترکان، ج.، 1380. بررسی اثر مراحل فنولوژیک و عوامل محیطی (خاک و اقلیم ) بر کیفیت علوفه چند گونه مرتعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 132 صفحه.
- جعفری، ع.، 1390. طرح جامع ارزیابی و اصلاح ژنتیکی صفات کیفی گرامینه‌های مرتعی فستوکوئید و پانیکوئید. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 146 صفحه.
- رستگار،م.، ع.، 1386. زراعت نباتات علوفه ای. انتشارات نورپردازان، تهران. 448 صفحه.
- سند گل، ع.، 1368. اصول تولید و نگهداری بذر گیاهان مرتعی و علوفه ای. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 21 صفحه.
- فضلی،ح.، یزدی صمدی، ب. 1368 . مقایسه 64 رقم یونجه ایرانی و خارجی از نظر خصوصیات زراعی و کیفی. مجله علوم کشاورزی . ایران.جلد13. شماره 1،23-15.
- فیاض، م، سندگل، ع.، فرحپور، م.، 1391. طرح ملی علوفه قابل برداشت مراتع کشور. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور.382 صفحه.
- کریمی، ه.، 1368. زراعت واصلاح گیاهان علوفه ای. انتشارات دانشگاه تهران. 428 صفحه.
- گلیان ا.، اسد زاده، ع.، 1373. مبانی پرورش دام و طیور (ترجمه) ،انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد، 439 صفحه.
- مرادی، پ.، موحد، ف، ب.، 1388. ارزیابی اکسشن‌های دو گونه مرتعی Dactylis glumerata و Festuca arundinacea برای عملکرد و کیفیت علوفه در دو شرایط آبی و دیم استان زنجان. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. 99 صفحه.