تیپ‌های گیاهی عرصه‌های منابع طبیعی استان اردبیل

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

2 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 پژوهشگر، بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

چکیده

مطالعه مناطق اکولوژیک استان اردبیل با هدف کنترل و تفکیک کاربری اراضی و شناخت تیپ گیاهان مرتعی طی سال های1391-1389 اجرا شد. طبق آخرین بررسی های انجام شده مساحت استان اردبیل حدود 1 میلیون و 777 هزار و 736 هکتار برآورد شده است. اراضی مرتع و جنگل حدود 685707 هکتار (38 درصد)، اراضی زراعی (دیم، آبی و باغات) حدود 1062924 هکتار (60 درصد)، اراضی صخره­ای و زمین های لخت حدود 14628 هکتار و سطوح آبی حدود 1186 هکتار (1 درصد) و اراضی شهری و صنعتی حدود 13291 هکتار (1 درصد) از سطح کل استان را شامل می­شوند. در عرصه های مرتعی استان در مجموع 66 تیپ گیاهی مرتعی در چهار گروه گیاهی درمنه، گون، گندمیان دایمی، اسپرس بوته­ای خاردار و پنج تیپ منفرد مرتعی به نام های اسپند، کور- زنبق، جگن-زنبق، علف شور-پوا پیازدار و شبدرسفید- شبه یولاف طلایی شناسایی شدند. همچنین رویشگاه­های جنگلی استان از هشت تیپ راش- بلوط، فندق آمیخته، فندق- ممرز، گز-بید سفید، آمیخته بلوط-ممرز-آزاد، تیپ ارس، تیپ بنه و تیپ آمیخته زالزالک-سیاه­تلو- کیکم تشکیل شده اند. دستاوردهای حاصل از این تحقیق با ارائه مساحت و موقعیت عرصه های منابع طبیعی استان اردبیل و نقشه تیپ های گیاهی می تواند به عنوان یک سند و مرجع علمی برای اجرای طرح­های پژوهشی کاربردی توسط سازمان­های اجرایی قابل استفاده باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Vegetation types of Natural Resources Areas of Ardabil Province

نویسندگان [English]

  • Jaber Sharifi 1
  • Mohammad Fayaz 2
  • Younes Rostami Kia 1
  • Farzaneh Azimi 3
  • Parvaneh Ashouri 2
1 Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Division, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ardabil, Iran
2 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Research Expert, Forests and Rangelands Research Division, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ardabil, Iran
چکیده [English]

The study of ecological areas in Ardabil province with the aim of controlling and differentiating land use and recognizing the rangeland species type was conducted in 2010-2012. According to recent surveys, the area of ​​Ardebil province is estimated to be about1,777,736 hectares. The total lands are included: rangelands and forests about 685,707 hectares (38%), cultivated lands about 1,062,924 hectares (60%), rock and bare outcrops of about 14,628 hectares, water levels of 1,186 hectares (1%) and urban and industrial lands are about 13,291 hectares (1%). 66 rangeland types were divided into four groups in the rangelands of the province as follow: Artemisia, Astragalus, perennial grasses and Onobrychis. In addition, five individual types as Peganum, Caparis-Iris, Carex-Iris, Salsola-Poa and Trifolium-Trisetum were identified. Moreover, the forest habitats of the province are composed of eight types of Quercus–Fagus, Corylus avellana Mixed, Carpinus–Corylus, Tamarix–Salix, Quercus-Carpinus-Zelkova,, Quercustype, Pistacia atlantica subsp mutica type and Crataegus-Paliurus spina – Christi- Acer monspessulanum Mixed type. The results of this research including the area and position of natural resources types as well as vegetation map can be used as a scientific document and reference for the implementation of applied research projects by executive organizations in Ardebil Province.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ecological zones
  • Plant groups
  • vegetation types
  • Ardabil province
-معصومی، ع. ا و فرحپور، م .1396. طرح شناخت مناطق اکولوژیک کشور، نشریه طبیعت ایران، 2 (1): 110-98.
-علی خواه اصل، م.، ناصری، د.، تنها قزلی، ت.، 1394. تهیه‌ نقشه‌ پوشش اراضی حوزه آبخیز کفتاره با تکنیک سنجش از دور. فصلنامه انسان و محیط زیست، 13 (4): 43-52.
-تیمورزاده، ع.، اکبری نیا، م.، حسینی، س.م.، طبری کوچکسرایی، م.، 1382. بررسی جامعه شناسی گیاهی در جنگلهای شرق اردبیل (اسی قران، فندقلو، حسنی و بوبینی ). ‌ علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 10 (4): 135-146.
-نقی نژاد، ع.، سید اخلاقی، س.ع.، سعیدی مهرورز، ش.، 1394. بررسی ارتباط عوامل اکولوژیک با پوشش گیاهی زیستگاه پلنگان، منطقه حفاظت شده آق داغ استان اردبیل. بوم شناسی کاربردی، 4 (13): 33-48.
-علی نژاد، خ.، رمضانی، ا.، نقی نژاد، ع.، جمالی، م.، 1396. مقدمه ای بر ویژگی های رستنی های زیست بوم ماندابی نئور اردبیل. پژوهش و توسعه جنگل، 3 (3): 221-235.
-میرزایی موسی وند، ا.، کیوان بهجو، ف.، 1396. بررسی تغییرات کاربری و پوشش اراضی با استفاده از تصاویر لندست و IRS  مطالعه موردی، شهرستان خلخال. فضای جغرافیایی، 17 (60): 101-116.
-شریفی، ج.،  جلیلی، ع.، شاکر، ق.، نقی نژاد، ع. ر.، عظیمی مطعم، ف.، 1391. بررسی فلورستیک،  شکل زیستی و کورولوژی گیاهان اراضی ماندابی (Wetlands) دامنه­های شمالی و شرقی سبلان، مجله علمی- پژوهشی تاکسونومی و بیوسیستماتیک، 4 (10) : 52 -41.
-رستمی‌کیا، ی.، 1386. بررسی و تعیین مرز اکولوژیک جنگل و مرتع با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای، گزارش طرح تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، ایران، 42 صفحه.
-شریفی، ج.، رستمی کیا، ی.، عظیمی، ف.، عشوری، پ.، 1396. شناخت مناطق اکولوژیک کشور-تیپ های گیاهی استان اردبیل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، ایران، 153 صفحه.