گل آفتابی آهک‌دوست (Helianthemum kahiricum)؛ گونه مناسب احیاء مراتع مناطق مختلف رویشی استان بوشهر

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

سطح قابل توجهی از مراتع کشور به‌دلیل عوامل مختلف مدیریتی و اقلیمی، از لحاظ کمی و کیفی تخریب یافته و بخش مهمی از گیاهان آن در معرض خطر نابودی قرار گرفته و یا جمعیت آنها به‌شدت کاهش یافته است. برای ایجاد پایداری در این گونه مراتع، اصلاح و احیاء آنها از طریق انتخاب گونه‌های مناسب، از اولویت ویژه‌ای برخوردار است. لذا با توجه به نتایج حاصل از طرح‌های تحقیقاتی اجرا شده قبلی در بخش تحقیقات منابع طبیعی استان بوشهر و با هدف بررسی و مطالعه تولید علوفه جمعیت‌های گونه Helianthemum kahiricum ، بذور 4 جمعیت این گونه در تاریخ‌های مناسب از مناطق نایبند عسلویه، مند دشتی، دل‌آرام تنگستان و چاهک گناوه جمع‌آوری گردید. آزمایشی با 4 تیمار و 3 تکرار در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در شرایط مزرعه در شهریور 90 در ایستگاه تحقیقات برازجان اجرا گردید و از سال دوم هر ساله از صفت تولید یادداشت‌برداری به‌عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم‌افزار SAS و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن صورت پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد که از بین جمعیت های مورد مطالعه، جمعیت منطقه دل‌آرام به‌دلیل تولید علوفه خشک 160 گرم در بوته (معادل 2000 کیلوگرم در هکتار) و استقرار موفق، تولید علوفه برای دام و همچنین نقش حفاظتی این جمعیت، می‌تواند در امر اصلاح و احیاء مراتع این مناطق مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Helianthemum kahiricum; a forage species for range reclamation in different vegetative regions of Bushehr province

نویسندگان [English]

  • Ali Mohebby 1
  • Hamid Mazareei 2
  • Ehsan Zandi Esfahan 1
  • Ali Ashraf Jafari 3
1 Assistant Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Senior Expert, Bushehr Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization l(AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Due to different management and climatic factors, a significant level of rangelands of the country is degraded quantitatively and qualitatively and an important part of its plants is in danger of extinction or their population has declined sharply. To create stability in these rangelands, range improvement and reclamation practices through selecting right species has a special priority. Therefore, regarding the results of research projects carried out in Booshehr province, this study was aimed to investigate the forage production of Helianthemum kahiricum accessions. The seeds of four accessions of the study species were collected from Chahake Ganaveh, Delaram, Mand and Naiband. The study was conducted in a randomized complete blocks with four treatments and three replications under field conditions in the Borazjan station. From the second year onwards, forage production was recorded each year. Data analysis was performed using SAS software and mean comparisons were done by Duncan’s test. Our results clearly showed that among the study accessions, Delaram could be used in range improvement and reclamation due to the forage production of 200 kg/ha and successful establishment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reclamation
  • Helianthemum kahiricum
  • accession
  • forage yield
 ایمانی، ع.ا. جعفری، ع. چوگان، ر. اصغری، ع. درویش، ف. 1387. بررسی کمی و کیفی 36 جمعیت از گونهFestuca arundinacea به منظور معرفی ارقام مناسب برای اصلاح مراتع و تولید علوفه در چراگاه های مناطق سردسیری استان اردبیل. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد15، شماره 4،صفحه507-493.
  حسینی کهنوج، س. ح.، عرفانزاده، ر. و کمالی، پ. 1392. اثر سن دام بر ارزش رجحانی گونه های گیاهی مراتع خشک شهرستان کهنوج در استان کرمان.نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، دوره 66 شماره 1.ص 72-59.
  ظهرابی،ا. اطمینان، ع. صفری، ه. و جعفری، ع. 1390. بررسی پایداری عملکرد علوفه در اکسشن‌های گونه Elymus hispidus با مدل AMMI و سایر روشهای تجزیه پایداری در دو محیط تنش و بدون تنش. مجله علمی پژوهشی مرتع، شماره 2، صفحه 218-209.
  میرحاجی، ت، 1387. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. ارزیابی گونه های موجود در خزانه گیاهان مرتعی. موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور.
  میرحاجی، ت.، سندگل، ع. و اشرف جعفری، ع.،1392. ارزیابی16اکسشن گونه Festuca ovina L. در خزانه گیاهان مرتعی ایستگاه تحقیقات مراتع همندآبسرد. فصلنامة علمی-پژوهشی تحقیقات مرتع و بیابان ایران، جلد20، شماره 1، صفحه 22-11.
  Bhattarai, K., Johnson, D.A., Jones, T.A., Connors, K.J. and Gardner, D.R., 2008. Physiological and Morphological Characterization of Basalt Milkvetch (Astragalus filipes): Basis for Plant Improvement. Rangeland Ecol Manage 61:444–455.
  Gulsen, O., Sever-Mutlu, S., Tuna, N. M.,Karaguzel, O., Shearman, R.C., Riordan, T. P., and Heng-Moss, T.M.,. 2009. Polyploidy creates higher diversity among Cynodon accessions as assessed by molecular markers. Theor Appl Genet 118:1309–1319.
  FLORA IRANICA, a monumental work on the plants of Persia. Edited by Karl Heinz Rechinger of Vienna since 1963-1977.
  Piano, E.,Valentini, P.,Pecett, L. and Romani, M. 1996. Evaluation of Lucerne germplasm collection in relation to traits conferring grazing tolerance. Euphytica 89: 279-288.
  Rosso, B.S., Pagano, E.M., and Rimieri, P., 1966. Evaluation and utilization of tall fescue germplasm collection at PergaminoInta. Argantina.
  Steel, R. G. D. and Torrie, J. H. 1980. Principles and procedures of statistics. Second ed. McGraw-Hill book Co., New York.