مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
برگه اشتراک
2
1
FA
10.22092/irn.2016.107579
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107579.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107579_e33bd060ec05443a4dcefbe99d7ae1dc.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
مشکل دام مازاد در مراتع کشور؛ مفهوم و ریشههای آن
10
6
FA
محمد
فیاض
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
phayaz@rifr-ac.ir
10.22092/irn.2016.107500
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107500.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107500_6dfc82f0b65f1f7799fa74c0ffcaed62.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
عوامل مدیریتی بحران آب در ایران
13
11
FA
مهدی
میرزایی
استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی
10.22092/irn.2016.107501
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107501.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107501_55b01e18ec5f850edfef1c3151545cd1.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
توسعه زراعت چوب؛ ضرورتی اجتنابناپذیر و حیاتی برای کشور
21
14
FA
علیرضا
مدیررحمتی
دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
modirrahmati@rifr-ac.ir
10.22092/irn.2016.107525
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107525.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107525_cd1ea230dc2da99d6e0ce6b19f4d6d64.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
مشکلات قرنطینهای چوبهای وارداتی
27
22
FA
رسول
امید
0000-0000-0000-0000
مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
rasoulomid@gmail.com
ابراهیم
عزیزخانی
استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
eazizkhani@gmail.com
جمشید
بوجاری
مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
jamshidbjr@gmail.com
10.22092/irn.2016.107526
نیاز کشور به منابع سلولزی همواره در حال افزایش بوده و در حال حاضر با توجه به وسعت بسیار کم جنگلهای شمال و محدودیتهای وضع شده درخصوص برداشت چوب، تامین این نیاز از طریق منابع داخلی امکانپذیر نیست. بنابراین واردات چوب برای حفظ جنگلهای کشور و همینطور تأمین نیازهای داخلی امری اجتنابناپذیر است. از طرف دیگر واردات همواره با خطر بزرگ ورود آفات و بیماریهای قرنطینهای مواجه بوده است. این عوامل مخرب با چوبهای آلوده از کشوری به کشور دیگر انتقال یافته و در صورت استقرار میتواند باعث خسارت سنگین به جنگلهای کشور مقصد شود. در حال حاضر بیش از نیمی از نیاز کشور به چوب از روسیه تامین میشود. این محمولههای چوب با وجود داشتن گواهی بهداشتی، دارای مقدار زیادی آفت و عوامل بیماریزای قرنطینهای هستند. با استمرار ورود این گروه از آفات و بیماریها، احتمال استقرار آنها در جنگلهای شمال کشور دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین مطالعه و معرفی عوامل خسارتزای مذکور، روشهای کنترل و همچنین ارزیابی خطر استقرار آنها میتواند نقش مهمی در ارائه راهکارهای مناسب در خصوص نحوه واردات کمخطر چوب ایفا کند.
آفت,عوامل بیماریزا,قرنطینه,چوب,واردات
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107526.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107526_b948d89ff2d09cf77ce20a4d58523a42.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
قلمرو بیابانهای ایران از دریچه تحقیقات
36
30
FA
محمد
خسروشاهی
دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
khosro@rifr-ac.ir
10.22092/irn.2016.107527
آماری که هم اکنون از مساحت بیابانهای ایران در بعضی منابع به چشم میخورد مستند به ارقام و اعدادی است که بهوسیله سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور انتشار یافته است. باید گفت این آمار و ارقام مبنا و مستند علمی درستی ندارند زیرا آنچه در مورد مساحت بیابانها ارائه شده صرفا مربوط به پدیدهها یا رخسارههای بیابان است که در علم ژئومرفولوژی از آن یاد میشود. درحالی که شکلگیری بیابانهای طبیعی ایران تحت تأثیر متقابل مجموعهای از عوامل محیطی از جمله اقلیم، خاک، گیاه، زمینشناسی، ژئومرفولوژی و هیدرولوژی صورت گرفته است که هر یک بهطور مستقیم یا غیرمستقیم در پیدایش شرایط بیابانی سهمی بهعهده دارند. از اینرو تفکیک و تعیین محدودههای بیابانی ایران باید با لحاظ کلیه معیارهای ذکر شده مورد نظر باشد. بخش تحقیقات بیابان مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور با لحاظ کلیه عوامل برشمرده، قلمرو بیابانهای ایران را در قالب طرحی تحقیقاتی با همکاری بیش از 65 محقق و کارشناس ستادی و استانی تعیین کرده است. نتایج این طرح تحقیقاتی نشان داد مجموع سطوح بیابانی زیر پوشش عوامل پنجگانه اعم از سطوح مشترک و غیرمشترک معادل 907 هزار و 293 کیلومتر مربع است که 55 درصد از مساحت کل ایران را در بر میگیرد.
بیابان,اقلیم,ژئومرفولوژی,قلمرو,ایران
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107527.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107527_c12f3a0ecfe42b60d6aa508f029ffd9f.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
کشت و تولید برخی گونههای آویشن
40
37
FA
محمدحسین
لباسچی
دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
lebaschy@rifr-ac.ir
ابراهیم
شریفی عاشورآبادی
دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
sharifie2015@gamil.com
10.22092/irn.2016.107528
کشت و استقرار گیاهان دارویی چندساله در دیمزارهای کمبازده و مراتع تخریب شده ضمن ایجاد پوشش گیاهی مناسب، میتواند از فرسایش ناشی از شخمهای مکرر سالانه جلوگیری کرده و تحولی در حفظ و احیای اکوسیستمهای زراعی دیم کشور ایجاد کند. برای اثبات این فرضیه، آزمایشهای متعددی در قالب طرح ملی در هفت منطقه نمونه دیم در استانهای خراسان شمالی، گیلان، آذربایجان شرقی، کردستان، کرمانشاه، اصفهان و تهران از سال 1386 تا 1390 اجرا شده است. نتایج آزمایشهای مزرعهای سالهای مختلف در استانها حاکی از استقرار کلیه گونههای مورد بررسی در شرایط دیم بود. بیشترین میانگین عملکرد ماده خشک در Thymus daenensis و T. kotschyanus بهترتیب با 2994 و2884 کیلوگرم در هکتار در کردستان، کرمانشاه و تهران در تراکم هشت بوته در مترمربع مشاهده شد. بازده اسانس هم از 0/69 تا 3/11 درصد در تیمارهای مختلف متفاوت بود و T. daenensis در کرمانشاه و کردستان بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص داد. بر اساس نتایج بهدست آمده افزایش عملکرد ماده خشک در تراکم بالا در شرایط دیم استانهای کرمانشاه، کردستان و تهران (دماوند) نشاندهنده ظرفیت بالای تولید آویشن در شرایط دیم با بارندگی تا 400 میلیمتر در سال و مناطق نیمه استپی سرد است. بالاترین مقدار تیمول از T. daenensis نیز با 80/33 درصد و بیشترین کارواکرول از T. kotschyanus با 71/9 درصد از کل اسانس در دماوند بهدست آمد. نتایج کلی حاکی از استقرار و عملکرد مناسب گونههای محلی آویشن در شرایط دیم کشور است که میتوانند بهعنوان گیاهان دارویی چند ساله برای دیمکاری معرفی شوند.
گیاهان دارویی,دیم,آویشن,تراکم,عملکرد ماده خشک,اسانس
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107528.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107528_d55cc36c1ad8fac2baac6e0e05d4a131.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
نقش گونستانها در تعادل اکوسیستم
47
41
FA
علیاصغر
معصومی
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
10.22092/irn.2016.107529
گونها با 844 گونه از بزرگترین جنسهای گیاهی کشور ایران محسوب میشود که 620 گونه آن انحصاری ایران است. این جنس با قدرت سازگاری بالا، اجتماعات وسیعی در حدود 15 تا 17 میلیون هکتار از سطح کشور را پوشش میدهد که در تعادل اکوسیستم، حفاظت خاک، ترسیب کربن و تولید علوفه از بعضی گونهها ارزش فراوانی دارد.
گون,اکوسیستم,ترسیب کربن
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107529.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107529_0a978a156cf8a44a9decfb8dc451e90d.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
گازرخ، گنجینهای پنهان در دل سنگ
53
48
FA
هاشم
کنشلو
استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
hkeneshlo@yahoo.com
10.22092/irn.2016.107530
گازرخ از عناصر گیاهی نیمهگرمسیری بوده و رویشگاههای آن در ناحیه اقلیمی صحارا-سندی حوالی دریای مرده، دریای سرخ، سومالی، عربستان، عمان، امارات، ایران و پاکستان گسترده شده است. پراکنش گازرخ در ایران محدود به نواحی کوهستانی هرمزگان و بلوچستان میشود. این درخت صخرهزی و عمدتاً روی ماسه سنگ شکافدار، شیل و شیست رویش دارد. اقلیم رویشگاه این گیاه، گرم و خشک، بدون دوره یخبندان با میانگین بارندگی 200-180 میلیمتر، میانگین دما 27-26 درجه سانتیگراد و متوسط تبخیر سالانه 3448 میلیمتر است. خاک رویشگاههای آن سطحی تا خیلی عمیق با بافتهای متفاوت، اسیدیته 7/85 تا 8/3، هدایت الکتریکی 1/36 تا 4/50 دسیزیمنس بر متر و بدون محدودیت شوری است. این درخت با داشتن ارزشهای حفاظتی، زیستگاه وحوش، تولید علوفه، تأمین سوخت، پرورش زنبور عسل، آجیل، روغن خوراکی، دارویی و صنعتی، میتواند نقش کلیدی در اقتصاد منطقه ایفا کند. دانههای آن حاوی حدود 53/9 درصد روغن است که در بازار جهانی به قیمت هر کیلو 100 دلار داد و ستد میشود. از گونههای بسیار مقاوم به کمآبی و خشکی بوده و قادر به سازگاری و گسترش در ناحیه اقلیمی صحارا- سندی با کمترین نیاز آبی است. برای احیای رویشگاه گازرخ و گسترش آن در ناحیه جنوبشرق ایران میتوان از بذرکاری مستقیم و نهالکاری با بهرهگیری از سیستمهای ذخیره رطوبتی مانند بانکتهای هلالی، استفاده از بقایای گیاهی و ورقههای پلیاتیلنی بهره گرفت.
گازرخ,رویشگاه,صحارا- سندی,جنوب ایران
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107530.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107530_74085c0ee729014bb31ed2b8ae2e4148.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
گفتگوی چالشی با خانم دکتر معصومه ابتکار
59
54
FA
عادل
جلیلی
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
adeljalili@yahoo.com
معصومه
ابتکار
معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست
10.22092/irn.2016.107536
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور از نظر علمی در جایگاه مناسبی قرار گرفته است. این مؤسسه با انتشار صدها عنوان کتاب و 7 مجله علمی- پژوهشی که بهطور عمده حاصل تحقیقات پژوهشگران و دانشمندان خود است، هماکنون بزرگترین ناشر علمی در حوزه منابع طبیعی ایران محسوب میشود. با بررسی مجلاتی نظیر Nature و Science به یک رویکرد جدیدی رسیدهایم که بتواند شکافهای علمی و اجرایی را پوشش دهد. بنابراین مؤسسه با تجربه گرانسنگ علمی و بهمنظور اشاعه یافتههای علمی خویش به عموم جامعه اعم از سیاستمداران، سیاستگذاران، پژوهشگران، دانشگاهیان، کارشناسان و کاربران عرصههای منابع طبیعی تصمیم به انتشار نشریه «طبیعت ایران» گرفت. این نشریه با 7 تا 8 نفر، دارای بیشترین دبیر تخصصی بوده و قرار است از دو طریق «توزیع بین سیاستمداران و سیاستگذاران کشور (نمایندگان مجلس، هیئت دولت، استانداران، فرمانداران و بخشداران)، دانشگاهیان، پژوهشگران و متخصصان» و همچنین «کیوسکهای مطبوعاتی برای بهرهبرداران منابع طبیعی و عموم مردم» در دسترس قرار گیرد. حال موجب خرسندی است که بخش گفتگوهای چالشی این نشریه با یکی از دوستداران محیط زیست ایران، دکتر معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست آغاز شد. گفتوگوی مفصل «طبیعت ایران» با بالاترین مسئول محیط زیستی کشور پیش روی شماست.
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107536.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107536_8152f7175d32b9d9ec146e88d62cfb1a.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
دریاچه زریوار، بزرگترین چشمه آب شیرین ایران
65
60
FA
حسین
معروفی
مربی پژوهش، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
maroofi.hosein@gmail.com
عطاءاله
علی احیایی
کارشناس ارشد، اداره ترویج سازمان جهاد کشاورزی کردستان
10.22092/irn.2016.107531
در استان کردستان بهدلیل تنوع شرایط اکولوژیکی، اکوسیستمهایی وجود دارد که به لحاظ تنوع گونهای و گیاهان نادر دارای اهمیت فراوانی هستند. این اکوسیستمها در نقاط مختلف استان بهخصوص در غرب آن حضور دارند. یکی از مهمترین آنها به نام دریاچه زریوار در شهرستان مریوان قرار دارد که به لحاظ جاذبه گردشگری از اهمیت فراوانی برخوردار است. دریاچه زریوار بهعنوان یک واحد اکولوژیکی و یک اکوسیستم آبی در کردستان پدیدهای بسیار زیبا و نادر محسوب شده و با قرار گرفتن در دره طولی نسبتاً وسیعی از غرب و شرق با کوههای پوشیده از جنگل احاطه شده است. پوشش غالب منطقه، جنگلهای نیمه انبوهی است که گونه غالب آن بلوط است و بههمراه گلابی وحشی، زالزالک و بادام وحشی عناصر درختی و درختچهای آنها را شکل میدهند. پوشش علفی انبوهی نیز عرصههای وسیعی از حاشیه دریاچه را پوشانده است. تا کنون 271 گونه گیاهی متعلق به 53 خانواده و 183 جنس در محدوده این دریاچه شناسایی و معرفی شده است. بعضی از این گونهها از جمله Tetrataenium nephrophyllum جزو گونههای انحصاری ایران موجود در اطراف دریاچه زریوار بوده و بعضی نیز از جمله Carex pseudocyperus برای اولین بار از غرب کشور در ایران گزارش شدهاند. حضور گونههای انحصاری و نیز گونههای کمیاب و نادر اهمیتی دوچندان به پوشش گیاهی دریاچه داده و حفظ این ذخایر ژنتیکی گیاهی ارزشمند را مبرهن مینماید. به مثابه فلور، فون منطقه نیز از غنای بالایی برخوردار بوده و پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و موجودات میکروسکوپی متعددی در این زیستگاه حضور دارند.
کردستان,مریوان,دریاچه زریوار,گیاهان انحصاری,فلور
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107531.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107531_526077979292e7b650b4fbb24e74caa1.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
1) شاخصهای تولید ثروت را به رسمیت بشناسیم؛ 2) تغییر اقلیم در ایران: واقعیتها؛ 3) گیاهان دارویی و معطر: تعاریف
67
66
FA
عادل
جلیلی
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
adeljalili@yahoo.com
مصطفی
جعفری
دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
mostafajafari@rifr-ac.ir
فاطمه
سفیدکن
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
sefidkon@gmail.com
10.22092/irn.2016.107535
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107535.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107535_94e94349637a5455b87ea6d4642d1064.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
غلامعلی بنان؛ نیم قرن با جنگل و جنگلداری
73
70
FA
شاهرخ
جباری
کارشناس ارشد، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور
10.22092/irn.2016.107532
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107532.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107532_6fb4ab8c02f5c51816ca966b72decb9f.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
جایگاه حفاظتی شش گونه انحصاری مرزه در ایران
79
74
FA
جواد
محبی
کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
زیبا
جمزاد
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
jamzadz@gmail.com
غلامرضا
بخشیخانیکی
استاد، دانشگاه پیام نور تهران
10.22092/irn.2016.107533
جایگاه حفاظتی گونههای دارویی انحصاری از جنس مرزه (Satureja) بر اساس معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) مورد بررسی قرار گرفته و تعیین شدند. گونههای مرزه اورامانی Satureja avromanica، مرزه ادموندی S. edmondi، مرزه کلاری S. kallarica، مرزه خوزستانی S. khuzistanica، مرزه کرمانشاهی S. kermanshahensis و مرزه رشینگری S. rechingeri با استفاده از سه معیار گستره پراکنش، سطح اشغال و تعداد افراد بالغ (بر اساس بازدیدهای صحرایی) و با توجه به تعاریف IUCN در گروه در بحران انقراض (Critically Endangered) طبقهبندی شدهاند. همچنین راهکارهای عملی و علمی بهمنظور احیا و حفاظت این گونهها ارائه شد.
جایگاه حفاظتی,اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت,گیاهان دارویی,گونههای انحصاری,مرزه,ایران,تیره نعنا
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107533.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107533_26f18d0728299eb40317e8770f1392d6.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
1) نقش قطع یکسره جنگل در بیثباتی کربن خاک؛ 2) نقش جانوران در مقابله با تغییرات آب و هوایی و انقراض گونههای گیاهی؛ 3) ارتباط الگوهای پوشش ابری با تنوع زیستی گونهها؛ 4) تبادل گسترده کربن در میان درختان
85
81
FA
10.22092/irn.2016.107537
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107537.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107537_a968643a87dc2776664d8697d29e7b3d.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
فلور ایران؛ مجموعه مصور گیاهان و گلهای ایران
97
88
FA
علیاصغر
معصومی
استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
10.22092/irn.2016.107534
نگارش فلور ایران به زبان فارسی در 85 جلد مشتمل بر 657 جنس، 4 هزار و 255 گونه و هزار و812 شکل که از سال 1367 شروع شده است با تاریخچه کوتاه به همراه مشخصات فلور، تشکیلات، اهداف، وظایف و مشکلات آن مورد نقد و بررسی قرار میگیرد. انتشار فلور به زبان فارسی تا حدی مشکلات گیاهشناسی را حل کرده و زمینه را برای رشد گیاهان دارویی و بانک ژن منابع طبیعی فراهم آورده است.
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107534.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107534_ba1ca1fba149f0f14b4732780105882f.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
طبیعت ایران
2538-4880
2538-4872
1
1
2016
11
21
تصاویر بدون شرح
30
28
FA
10.22092/irn.2016.107544
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107544.html
https://irannature.areeo.ac.ir/article_107544_a76bffeab804961ddb55fe3c59640bdf.pdf